Tüp bebek tedavisi günümüzde oldukça modern teknolojiler kullanılarak yapılan bir uygulamadır. Söz konusu uygulamanın ne zaman yapılacağı ile ilgili karar hem çiftlerin genel beklentileri hem de hekimin kararı ile ilgidir. Genellikle genç olan çiftler 6 ay boyunca çocuk yapmayı deneyip, çocuk sahibi olamadıkları durumlarda tüp bebek merkezlerine başvurmaktadır.
Annenin yaşı tüp bebek başarısını doğrudan etkiler
Aynı zamanda yaşı olgun olan çiftlerin de bebek sahibi olmaları zor olabilmektedir. Kadınların yaşlarının 40 olması tüp bebek tedavisinde çeşitli sıkıntılar yaşamalarına neden olabilmektedir. Çünkü bu dönemde kadınların yumurtaları hemen parçalanmakta ve rahim duvarına tutunamamaktadır. Pek çok çift tedavi olanaklarının artması nedeni ile çok daha erken zamanda bebek sahibi olmak istemektedir.
Genellikle 40 yaşında olan kişiler ilk dört ay içinde bebek sahibi olamadıklarında tüp bebek merkezine başvurmaktadır. Genellikle bebek sahibi olamayan çiftler arasından ilk olarak erkeklerin sağlık problemleri incelenmektedir. Erkeğin kısırlık durumunun incelenmesi oldukça kolaydır. Bunun için ilk yapılması gereken şey sperm sayımıdır.
Kısırlıkta erkeğin rolü
Bebek sahibi olamayan çiftlerin %40-45’inde sorunun erkekten kaynaklandığı gözlemlenmektedir. Genellikle 3 ile 7 günlük cinsel perhiz sonrasında sperm analiz edilmektedir. Bunun için oldukça uzman bir hekim ve gelişmiş bir laboratuvar şarttır.
Spermin 20 milyon/cc olması şarttır. Bunun yanında sperm hareketinin de %40’ın üzerinde olması gerekmektedir. Aynı zamanda kruger adı verilen yöntem ile saptanan spermde şekil bozukluğu kesinlikle %96’nın üzerinde olmalıdır. Tüp bebek merkezlerinde sperm sayımı konusunda uzman olan pek çok kişi bulunmaktadır.
Uzman sayıcılar tarafından spermlerin sayılması gerekmektedir. Şekil bozuklukları dikkate alınmalı ve tüp bebek tedavisi yapılırken bu durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Sadece bir tek sperm sayısı elbette yeterli olmayacaktır. Düzenli aralıklarla birçok kez sperm sayımı yapmak gerekmektedir.
İdeal olan düzenli aralıklarla 3 kez sperm sayımı yapmak olacaktır. Genellikle bu işlemin ortalamasının yukarda ifade edilen sayıların altında değerlerde olmaması gerekmektedir. Spermin zayıf olması durumunda farklı yöntemlerin uygulanması gerekecektir. Genellikle spermin zayıf olduğu durumlarda pek çok çift tüp bebek ile bebek yapma kararı verebilmektedir.
Tüp bebek öncesi yapılacak araştırma
Tüp bebek tedavisi öncesi erkeğin kanında bulunan çeşitli hormonların ölçülmesi gerekmektedir. Bu hormonlar FSH, LH, E2, Prolaktin, TSH ve serbest testosterondur. Söz konusu hormonların normal seviyeye çıkması için bazı ilaçlar kullanarak tedavide bulunmak gerekmektedir. Bazı uzmanlar erkeğin testisinden ultrason yapmaktadır. Bazı durumlarda ameliyatla spermin iyileştirilmesi söz konusu olabilmektedir.
Testisi saran damarlar bulunmaktadır. Bu damarlardan toplardamarla geniş ya da varisli olduğunda spermin üretildiği yerde ısı artışı olacak ve ısı spermi öldürecektir. Dolayısıyla bu tarz durumlarda ameliyat şart olmaktadır. Genellikle her sperm zayıflığında söz konusu ameliyat yapılmamaktadır. Az sayıda kişiye ameliyatın yapılması söz konusu olmaktadır.
Sperm yıkama yöntemi ile de zayıf olan spermin güçlendirilmesi söz konusu olabilir. Tüp bebek tedavisi kararı erkekten sonra kadının da kontrollerinin yapılmasından sonra hekim onayıyla verilmelidir.
Jin.Op.Dr. Serdar Koç
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı
