Gelişimsel değerlendirmelerde amaç olası bir nörolojik, genetik, metabolik ya da çevresel nedenlere bağlı hastalıkları erken tanıyabilmek; eğitsel dezavantajlı çocuklara erken müdahale olanağı sağlamaktır. Ancak saha uygulamalarında tanılanmış bir hastalığı ya da bilinen bir sorunu olan çocuklara da uygulanabilmektedir; gelişim gecikmesinin genel ya da spesifik bir alana yönelik olup olmadığı bilgisini verir. Çocuklarda gelişme geriliklerinin erken tanınabilmesi için sosyal, zihinsel, konuşma ve hareket gelişiminin belirli aralıklarla değerlendirilmesi gerekir.
Erken çocukluk döneminde uygulanan gelişimsel değerlendirmeler; çocukların gelişimsel özelliklerinin bilinmesini, yardıma ihtiyaç duydukları alanların ve güçlü yönlerinin tespit edilmesini sağlar. Gelişimsel farklılıkların bu süreçte belirlenmesi erken tanı ve müdahale için de çok önemlidir. Gelişimsel olarak desteğe ihtiyaç duyan çocukların özellikle yaşamın ilk yıllarında fark edilmeleri, bireysel özelliklerine göre oluşturulacak eğitim programlarıyla desteklenebilmelerine olanak sağlar.
Gelişimsel tarama araçları kullanım alanları;
- Sağlıklı görünen çocuklarda
- Gelişimsel gerilik olduğundan kuşkulanılan işlevleri bulunan çocuklarda
- Riskli bebekleri (örneğin doğum öncesi sorunlar, düşük doğum ağırlıklı ya da erken doğmuş, çoğul gebelikler, ailede gelişimsel sorunu olanlar, yardımcı üreme teknikleri ile doğan bebekler v.b) izlemede kullanılabilmektedir.
Türkiye’de Gelişim Değerlendirme ve İzlem Sıklığı
- Doğumda
- Doğum sonrası ilk 48 saat içinde
- 15. günde
- 41. günde
- 2., 3., 4. aylarda ayda bir kez
- 6., 9. ve 12. aylarda üç ayda bir kez
- 71-3 yaş arası altı ayda bir kez
- 3-6 yaş arası yılda bir kez.
Yaren Al Azab
Çocuk Gelişim Uzmanı & Aile Danışmanı
