Çocukla oynanan yönlendirilmemiş çocuk merkezli oyunlar çocukların hem duygu ve düşüncelerini ifade etmelerini destekleyecek hem de ebeveynlerle arasındaki güvenli bağlanmayı artıracaktır. Bu tür oyunlar için çocukla göz kontağı kurulacak şekilde karşılıklı oturulur. Çocuğun eline ahşap bloklar, oyuncak bebekler, bebek evi, kuklalar, oyun hamuru, küçük insan figürleri, hayvanlar, arabalar gibi yaratıcılığını destekleyen materyallerden ilgisini çeken oyuncak verilir.
Çocukla oyun oynarken en önemli noktalardan birisi aşırı yönlendirici olmaktan kaçınmaktır. Çocuğun liderliği ve ilgisi izlenmeli, oyunun türünü ve içeriğini çocuğun seçmesine izin verilmelidir. Örneğin önünde bir oyuncak varsa ve onunla oynamak istediğine dair ipuçları veriyorsa ‘’Evet, oyuncağın burada. Onunla oynayalım mı?’’ diyerek oyununa dahil olun ve bu esnada onunla bol bol konuşarak dil girdisi sağlayın. Eğer çocuk bir kule yapıyorsa, ona lego verin veya kule üzerine bir lego koyarak sıra alınır. Eğer çocuk araba sürüyorsa, arabaya bir insan figürü yerleştirilir.
Çocuğun veya yetişkinin ne yaptığına dair yorumlar yapılabilir. ‘’İnsanları eve koydun, ben de arabayı eve getirdim’’ vb. ancak çocuğa sık soru sormak ve yönerge vermekten kaçınılmalıdır. Çocuğun kendini ifade etme biçimine müdahale edilmemelidir. Öğretimsel fırsatlardan yararlanılmalı ancak ders havasına girilmemelidir. Oyunun asıl amacı öğretmekten ziyade çocuğu öğrenmek için istekli hale getirmektir. Çocuğun duygularına eşlik edilmeli, bu duygular tanımlanmalıdır. ‘’Arabayla oynamayı seviyorsun, oyun oynadığımız için mutlu oldun. Ben de seninle oynamaktan çok mutluyum.’’ gibi ifadeler kullanılması hem duyguları tanımlayacak hem de çocuğu teşvik edecektir. Gerçekten verimli bir oyun zamanı geçirmek için telefon, tv. vb. teknolojik aletlerden uzak olarak çocuğa odaklanılmalıdır. Bu tarz oyunlar çocukların stresli yaşam olaylarını oyun yoluyla paylaşmasına, özellikle strese neden olan olay ya da ayrılığı atlatmasına yardımcı olur ve ebeveyn ile arasındaki bağın güçlenmesi için oldukça faydalıdır.
Her bir ebeveynin ayrı olarak haftada en az iki-üç kez olmak üzere çocukla toplamda haftada 4-6 kez yarım saatlik çocuk merkezli oyun oynamak güven duygusunu geliştirir. Bu 4-6 oyun zamanlarının 1-2 tanesinde iki ebeveyn birlikte oyuna katılabilir.
Ekin Öner
Çocuk Gelişimci
