WISC 4 nedir?
Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği-IV (WÇZÖ-4 veya WISC-4) Türkiye genelinde bilinen en yaygın, kapsamlı, güvenilir ve en güncel zeka testidir diyebiliriz. Pek çok farklı alana ilişkin bilgi veren bu test; 10 temel alt test ve 5 yedek alt testten oluşan bir uygulamadır.
Temel alt testler sözel bilgi, sözel ifade, algısal akıl yürütme ve organizasyon, sosyal bilgi, kısa süreli işitsel bellek, dikkat, konsantrasyon, zihinsel işlemleme hızı, görsel-motor ve ince motor koordinasyon becerilerini ölçmektedir.
WISC –R’dan farkı nedir?
WISC-4, WISC-R’ın Türkiye’deki en güncel sürümüdür. WISC-R, 1970 yıllarındaki normlara göre değerlendirilirken WISC-4, 2013 Türkiye standardizasyonuna göre değerlendirilmektedir. Bu ne demektir: 1970’lerde Türk toplumuna uyarlanmış olan WISC-R, 2013 yılına kadar arada geçen zamanda uyaran değişikliği ve teknolojik değişimlerin çocuklar üzerindeki değişimini ve farklılıklarını dikkate almadığından yeterince güncel değildir.
Dünya genelinde WISC- 5 yaygın olarak kullanılmaktadır, Türk toplumuna henüz uyarlanmamasından ötürü Türkiye’deki en güncel versiyon WISC 4’tür.
Kime uygulanabilir?
6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocuklara uygulanabilmektedir
Neden 6 yaş öncesinde uygulanmıyor?
6 yaş öncesindeki gelişim hızı değişkenlik göstermekle birlikte yapılan araştırmalar bu yaş öncesinde yapılan bilişsel ölçümlerin yeterince güvenilir olmadığını göstermektedir. Bu nedenle 6 yaş öncesinde farklı gelişim alanlarına dair yönelik (bilişsel, sosyal, duygusal ve dil becerileri gibi) bilgi verecek bir kapsamlı bir gelişim değerlendirmesi yapmak ve zekâ değerlendirmesi için çok gerekmedikçe 6 yaşı beklemek daha sağlıklı olacaktır.
Kimler uygulayabilmektedir?
WISC 4 yalnızca TPD (Türk Psikologlar Derneği)’den uygulama eğitimi alan psikologlar tarafından yine TPD tarafından verilmiş olan orijinal bataryalar ile uygulanabilmektedir. Yapılan değerlendirmenin sağlıklı olması adına bu ölçümü yapabilen uzmanlar sıkı bir eğitim sürecinden geçmektedir.
Neden uygulanmalıdır?
WISC 4 sadece bir zekâ ölçüm aracı değildir. Çocuğun potansiyelini tanımak, üstün zeka durumunu anlamak, öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, ders başarısızlığı, algılama ve anlama güçlüğü, okula uyum sorunları gibi pek çok alanda ip ucu elde edilmesine olanak sağlamaktadır.
WISC 4 tek başına bir tanı testi veya sadece zekâ puanı veren tek boyutlu bir ölçüm aracı değildir. Pek çok farklı alana ilişkin bilgi vermekle birlikte özellikle çocuğun güçlü ve zayıf olduğu yönlerin belirlenmesine, eğer varsa eksik olduğu ve desteklenmesi gereken alanların belirlenmesine olanak sağlamaktadır. Benzer şekilde çocuğun güçlü olduğu alanların fark edilmesine olanak sağlayabilmekte ve bu yönlerinin de desteklenmesi için gereken adımların atılması için yol haritası çizilmesine yardımcı olmaktadır.
Bu testi uygulanıp uygulamamaya nasıl karar verilmelidir?
Psikolog, psikiyatr, okul rehberlik servisi, öğretmen veya özel eğitim kurumu tarafından verilmiş bir geribildirim doğrultusunda bu testi yaptırmaya karar verebilirsiniz. Herhangi bir yönlendirme almadıysanız da bu alanda etik kuralları uygulama anlamında güvendiğiniz uzmanlara danışarak WISC 4 testinin gerekliliğini görüşebilirsiniz.
Uygulamaya gelmeden çocuğa ne söylenmelidir?
Performans kaygısı oluşturacak herhangi bir yönlendirmeden kaçınılmalı veya “oyun oynayacaksın” şeklindeki yanlış bilgilendirme yapılmamalıdır. Kısa ve net cümlelerle bilgilendirmeniz en sağlıklısı olacaktır. Örneğin: bir uzmanla kendi potansiyelini keşfedeceği bir uygulama yapılacağı bilgisi verilebilir.
Uygulamaya gelirken nelere dikkat edilmelidir?
Çocuğun rutin dışı fizyolojik bir problemin olmadığı, uykusunu aldığı, çok aç olmadığı bir zaman diliminde uygulamanın yapılması daha uygundur. Ayrıca uygulamaya gelirken sıkmayan rahat kıyafetler giyilmesine dikkat edilmesi uygulama esnasında çocuğun performansının olumsuz şekilde etkilenmesini önleyecektir.
Emine Kaya Bican
Uzman Psikolog
