Prematüre ve düşük doğum ağırlığa sahip bebeklerde olacak gelişimsel riskler
Prematüre bebek; Gebelik sürecinin in 37.haftasında önce sonlandığı durumda doğan bebeklere denir. Normal gebelik süresi 38-42 hafta arasındadır.
Bebeğinizin en iyi şekilde destekleyebilmek için öncelikle bebeğinizin doğum haftasına göre ne derece prematüre olduğunu bilmeniz gerekir.
Prematüre bebek sınıflaması;
24–31 Hafta: İleri derece prematüre
32- 35 Hafta: Orta derece prematüre
36- 37 Hafta: Sınırda prematüre
bu aralıkta bebeğinizin ne derece prematüre olduğunu belirledikten sonra en iyi şekilde büyüme ve gelişmeyi desteleyecek uzmanlar ile işbirliği içerisinde olmanız gerekmektedir.
Prematüre doğuma neden olan etmenler;
Bebeğe ait olan etmenler arasında;
- Çoğul gebelik
- Doğumsal anomaliye bağlı etmenler
Anneye bağlı olan etmenler;
- Annenin gebelik yaşı (İdeal Gebelik Yaşı)
- Gebelik süresince geçirdiği hastalıkları
- Plasenta dekolmanı
- Plasenta previa
- Servikal yetersizlik
- Enfeksiyonlar
- Doğum sıklığı
- Annenin kronik hastalıkları
- Beslenme
- Alkol sigara madde kullanımı
- Düzenli gebelik kontrolünün sağlanamaması
Düşük doğum ağırlığa sahip bebekler; 2500 gram altında doğan bebeklerdir.
Prematüre ve düşük doğum ağırlığa sahip bebeklerin gelişimsel takibini en iyi şekilde yapılabilmesi için izlenmesi gereken sıra şu şekilde olmalıdır.
- Takvim yaş düzeltmesi yapılmalıdır.
- Transdisipliner bir yaklaşım uygulanmalı.
- Düzenli boy kilo ve baş çevresi takibi persentilleri tutulmalı. Düzeltilmiş yaşa uygun kıyaslamaları yapılmalıdır.
Prematüre bebeklerde nörolojik gelişimin normal doğum haftasında doğan bebekleri yakalayabilmeleri genellikle 2-3 yaş civarı olmaktadır. Düşük doğum ağırlığa sahip bebekler normal tartıya ulaştıktan sonra düzenli sağlam çocuk izlemleri ve prematüre izlem polikliniklerince takip edilmelidir. Optimal büyüme hızına ulaşabilmek için düzenli beslenme türü belirlenmeli belirlenen sıklıkta anne sütü ve hekim kontrolün takviye edici gıdalar verilmelidir.
Prematüre ve düşük doğum ağırlığa sahip bebeklerin gelişimsel risk düzeylerinin derecesi doğum sonrası yenidoğan yatış süresi aldığı tedavi biçimlerine, doğumsal komplikasyonların varlığına, metabolik rahatsızlıkların olma durumuna göre farklılık göstermektedir. Bu bebeklerin doğumdan itibaren gelişim izlem takiplerinin sık sık yapılmalıdır.
Gelişimsel risk tablolarının en iyi şekilde belirlenebilmesi için;
- Gelişimsel tarama testlerinin yapılması oldukça önemlidir. (Denver, Agte vs.)
Gelişimsel değerlendirmenin tarama testlerinin standartlarına uygun yapılması var olan testin sonuçlarına uygun gelişimsel destek programlarının oluşmasını kolaylaştırmaktadır.
Yaren Al Azab
Çocuk Gelişim Uzmanı & Aile Danışmanı
