Merhaba, son zamanlarda bir çok uzman tarafından ele alınan ekran teması ve çocuklarımızın gelişimine olan etkilerini, kendi uzmanlık bilgilerime dayanarak sizlerle paylaşmak istiyorum.
Nedir bu ekran teması?
Kimi zaman ebeveyn tarafından bir 'zorunda kalma', kimi zaman ebeveyn tarafından 'bilinçli' temas, kimi zaman ise 'çağın gereklilikleri' olarak karşımıza çıkıyor. Fakat durum bizce hiçte öyle değil...
Hiç bir çocuk 3 yaşından önce ekranın büyüğünü veya küçüğünü görmemeli, 'ama biz telefondan açıyoruz' üstelik kontrollü' ama asla masum değil!
Ekranın büyük hali veya küçük hali hiç farketmiyor, bu duruma maruz kalan çocuklara dikkat edin en az bir otizimsel hareket veya belirti görebilirsiniz.
Asla otizm demiyorum, otizmsel hareketlilikten bahsediyorum. Otizm başlı başına ayrı bir konudur. Çocuk gelişimde iyidir ama ekran teması sebebi ile dikkat dağınıklığı yaşıyordur veya aşırı hareketlilik söz konusudur, dürtüsel bozukluk gözlemlenebilir. Bunlar en basit örnekler..
Şu cümleyi o kadar çok duyuyorum ki;
'ama çizgi film olmadan asla yemek yemiyor'
Ne demek yemiyor? bunu o duruma alıştıran sizdiniz, başka yol denemiş olsaydınız eğer, çocuk asla bunun varlığını bilmeyecekti değil mi?
Ekranı önlerine sunan bizleriz, çocuk bunu asla kendi keşfetmiyor. Ekranı koydun çünkü yemek yemiyordu, üzülüyordun. Peki başka hangi yolları denedin? Birlikte yemek yemek yada gerçekten 'yesin hemen uyusun' düşüncesi değilde, keyifle sohbetle bir yemek yiyelim bugün oğlumla/kızımla diye düşündük mü? Şunu belirtmek isterim sevgili aileler, çocuklar daha anne karnında ki iken herşeyi hissederler, ve bunu unutmadan doğdukları andan büyüme anlarına, ergenliklik çağlarına ve yetişkinliklerine öyle eşlik edelim. 'yesin hemen uyusun bende bir kahve içeyim' değil de birlikte keyifli bir yemek yiyelim diye düşünmeye başladığınızda, çocuğunuzun bazı şeyleri hissettiğini ve değiştiğini göreceksiniz. En önemli gelişim sürecine lütfen ama lütfen ekranı dahil etmeyelim. Bunun örneği bir çok aile biliyorum, hiç ekran görmemiş çocuk.. bu mümkün ve asla zor değil. Eğer çocuğunuzun gelişimine kalıcı hasarlar bırakmak istemiyorsanız lütfen 3 yaşına kadar ekrandan uzak duralım. Otizmsel hareketlilik dediğimiz durum ilerleyecek ve gelişim geriliği sürecini başlatacaktır. Bir sonra ki yazımda otizmsel hareketlilik ve gelişimsel geriliği konuşalım..
Kamer Yıldırım
Çocuk Gelişim Uzmanı
