1.Sönmeye Tabi Tutma
Çok önemli, kötü bir sonuç olmayacağı sürece istenmeyen davranışlar görmezlikten gelinir.
Örneğin;
Öğrencinin ilgi çekmek için yaptığı yaramazlıkların öğretmen tarafından görmezlikten gelinmesi.
- Çocuğun isteklerini ağlayarak yaptırması sonucunda davranış görmezlikten gelinerek ağladığı halde isteklerinin yerine getirilmemesi.
2.İstenmeyen Davranışın Tersini Pekiştirme
İstenmeyen davranış görmezlikten gelinir, istendik davranış olduğunda hemen pekiştirir.
Örneğin;
- Öğrenci söz almadan konuştu durumda onu dinlememek, parmak kaldırdığında hemen ona söz vermek.
3.Ortamı Değiştirme
İstenmeyen davranışların oluşumunda ortamın etkisi varsa çocuğun ortamdan uzaklaştırılması ya da istenmeyen davranışa neden olan ortamdaki uyarıcıların ortamdan çıkarılması.
Örneğin;
- Kibritle oynayan çocuğun çevresinde, ulaşabileceği yerlerde kibrit bulundurmamak
- Bulunduğu ortamda yüksek ses sonucu rahatsız olan çocuğun ortamdan uzaklaştırılması
4.Bıktırma
İstenmeyen davranış, çocuk bakıncaya kadar çocuğa yaptırılır.
Örneğin;
- Kâğıttan uçak yapan öğrencilere bol miktarda kâğıt verip bıkıncaya kadar uçak yaptırmak
5.Olumsuz Pekiştirme
Çocuktan istendik bir davranış sergilediğinde, istemediği bir durumdan kurtarılmasıdır.
Örneğin;
- Çocuğun oyuncaklarını toplamadığı sürece dışarı çıkmasın mümkün olmayacağı ancak topladığında dışarı çıkabileceğinin mümkün olduğunun aktarılması.
6.Sabırla Bekleme
İstenmeyen davranış çocuğun gelişim döneminin bir özelliği ise bu dönemin sabırla atlatılmasının beklenmesi.
Örneğin;
- 4 yaşındaki bir çocukta mülkiyet duygusu olmadığı için komşuda oynadığı bir oyuncağı cebine koyup eve getirebilir.
- 3|4 yaşlarında çocuklar hayalle gerçeği birbirine karıştırırlar. Bu yaşlardaki çocuklar kafalarında kurdukları şeyleri gerçekmiş gibi anlatabilirler.
Dilara Ağırdemir
Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi
