Çocukların kendi başına oyun oynaması 2 yaşa doğru küçük zaman aralıkları ile başlayabilir ve elbette yaş gelişimine/becerisel artışına bağlı olarak artabilir. Fakat aileler olarak bu noktada doğru yaklaşımları sunarak işleri kolaylaştırabiliyoruz. Kaldı ki bağımsız oyun oynama becerilerini teşvik etmek yalnız şu dönemde ebeveynlerin işini kolaylaştırdığı için değil, aynı zamanda çocukların düşünsel becerilerinin, duygu düzenleme kapasitelerinin, organizasyon, problem çözme ve öz farkındalık becerilerinin gelişimi için de oldukça önemli.
Peki, neler yaparak kendi başına oynamasını teşvik edebilirsiniz?
*Bağlantı kurarak güne başlayarak:
İlginin onda olduğu, bol iletişimli anlar/oyunlar yaratarak, önce “Seviliyorum” kabını doldurarak.
*Oyunlarına eşlik ederken “öğretme” kaygısını kenara koyarak:
Oyun çocuğun işi ve oyunlarında her şey mümkün. Uçan filler, ters duran evler, üçgenken daire olan şekiller, bambaşka amaçlarla kullanılan oyuncaklar… Niyetiniz çocuğunuzun oyununa dahil olmaksa eğer, yönlendirmeyerek, eşlik ederek, mental ve fiziksel olarak orada olarak bunu sağlamanızı tavsiye ederim. Oyunlarında dahi yapacağı hamleleri fısıldayan yetişkine ihtiyaç duyan çocukların kendi başlarına oyun oynamaları, tahmin edilebildiği üzere oldukça zor olacaktır.
*Oyun oynama isteğini arttıracak farklı ortamı hazırlayarak:
Oyuncakları ya da diğer nesneleri çocuğunuzda merak uyandıracak ve o alana yönlenecek şekilde sunabilirsiniz. Henüz başlamadığı bir yapbozun tüm parçalarını ters çevirip bırakmak, hamurları, kurabiye kalıplarını ve belki oyuncak arabalarını birlikte bırakarak gibi.
*Oyuncak/materyaller arası dönüşüm yaparak:
Sahip olduğu tüm nesneler, oyuncaklar aynı anda hep gözünün önünde olduğunda bir süre sonra sıradanlaşıyor, sıkıcı hale geliyor. Arada bir oyuncaklar arasında rotasyon yaparak ve “yeni” hale gelmelerini sağlayarak hem kendi başına geçirdiği zamanı arttırmış olursunuz hem de sahip olduğu her şeyin yüzüne bir şekilde bakabiliyor olur.
*Desteksiz üstesinden gelebildiği her konuyu (yalnızca oyun değil) tanımlayarak, görülüyor olduğunu belirterek:
“Bebeğinin uykusu gelmişti ve sen ona legodan yatak yaptın, harika!”, “Oyuncaklarını kendiliğinden topladın, benim hatırlatmama gerek bile kalmadı.”
*Ortalığa saçılmış kaygılı düşüncelerinizi toplayarak:
“Hiç bensiz oynamıyor”, “Oyun kurmayı bile bilmiyor, illa beni istiyor” gibi çocuğun ihtiyacını fazlasıyla genelleştirerek eleştiren düşüncelerin ve hele ki bu düşünceleri sözel ya da davranışsal ifadelerinizle fark ediyor olmasının önüne bir an evvel geçmenizi öneririm.
* Etrafın halini ve çıkacak iş yükünün derdini bir kenara koyarak:
Boya yapmak, kille oynamak, kum oyunları, su, traş köpüğü oyunları gibi dokunsal oyunlar hem çok rahatlatıcı hem de çocuğun çok daha uzun süre odaklanabilmesini teşvik ediyor. Bu oyunlar size “yük” gibi geliyorsa, bu yükü azaltacak düzenlemeler (kirlenmesini önemsemeyeceğiniz kıyafetler, yere serilen bir örtü ya da kenara çekilen halı gibi) ile güvenli alanı sunabilmenizi tavsiye ederim.
* Eldeki imkanlarla ne kadar hareket edebilecekse, o kadarını sunarak:
Bazı mobilyalar kenara çekilebilir, minderler, yastıklar yerlere atılabilir, varsa pilates matı, o da yoksa yumuşak yorganlar serilebilir. Sonrası yine onların işi!
Gözde Alper
Uzman Psikolog
