- Yapacağınız bu değişim için önce siz kararlı ve tutarlı olacağınızı düşündüğünüz bir zaman aralığı belirlemelisiniz. Aceleci davranıp “hemen bugün/yarın” demek, çocuğun sürece kendini hazırlamasını engelleyecektir, dolayısıyla hazırsanız dahi en az 3-4 gün sonrayı tercih edebilmelisiniz.
- Öncelikle nedenlerini somutlaştırmalısınız. Bu gerekli mi? Ayrı odada yatmasını neden istiyorsunuz? Bunun avantajları neler olacak? Çocuğunuz özelinde, yapacağınız açıklamada neleri duymak ona iyi gelir düşünmenizde fayda var.
- Anne baba olarak yapacağınız açıklamalarda hemfikir ve tutarlıysanız, geçişi yaşayacağınız günü belirlediyseniz, çocuğunuza bunu işbirlikçi, ılımlı ve olumlu bir rehber gibi sunabilirsiniz. Belirlediğiniz güne kadar ara ara hatırlatmalar ve hazırlıklar yapmalı, bu işin de üstesinden gelebileceğine dair ona olan güveninizi gösterebilmelisiniz.
- Henüz ayrı bir odası yoksa, bu konuda imkan dahilinde hazırlıklara başlamalı ve çocuğunuzun fikirlerinden/seçimlerinden mutlaka yararlanmalısınız. Sürece ne kadar dahil olursa, sonucu o kadar kolay benimseyecektir.
- Odası hali hazırda varsa, yakın bir zaman sonra orada uyuyacağı için heyecanlanacağı sebepler bulmak ve bu fikri ona bir şans gibi sunabilmek önemli.
- Kendi odasına alınacak bir gece lambası ya da bir nevresim takımının seçimi ona ait olabilir mi?
- O alanı güvenli ve samimi kılacak heyecan verici fikir (yaptığı resimlerden bir pano hazırlamak ya da aile üyeleriyle fotoğraflarını astığı bir alan açmak gibi..) önerileriniz var mı?
- Tüm motive etme çabalarınıza rağmen konuya ılımlı bakmıyorsa, sebeplerini mutlaka konuşmalısınız.
- En çok duyduğumuz sebep; korkudur. Bu durumda korkusunu küçümsemeden, saygı duyarak güvenlik önlemleri alabileceğinizi söyleyebilirsiniz. Karanlıktan huzursuz olmaması için gece lambası kullanmak; korktuğunda yalnız hissetmemesi için, bağırırsa sesi duyulabilsin diye odaların kapısının açık tutulması; odadaki bazı eşyaların loş ışıkta korkunç olabileceğini düşünüyorsa, ya eşyaların düzeninde değişim yapmak (görüş alanından kaldırmak) ya da odadan çıkarmak; hırsız girmesinden korkuyorsa, odasının camlarının/demirlerinin güvenliğini göstermek, anlatmak; canavarların geleceğinden endişeliyse canavarları resimle, sembolik oyunla somutlaştırmak ve mümkünse gücü kendisinde hissetmesini(canavarları alt edeceği) sağlamak işlevsel olabilir. “Bu konuda iyi hissetmen için ne gerekir?” sorusuna birçoğu anlamlı çözümler bulabilir, kendi iyileşmelerinde fikir sahibi olabilirler.
- Uykuya geçme rutini hali hazırda varsa bunu sürdürmelisiniz, gerekirse uyuyana kadar odasında beklemeli fakat daha sonra odadan ayrılacağınızı mutlaka belirtmelisiniz. Rutininiz yoksa eğer, onun da fikirlerini alarak bir rutin oluşturmalısınız. Gece yarısı herhangi bir ihtiyaçla odanıza geldiğinde onunla odasına eşlik etmeli ve mümkünse tekrar uykuya dalana kadar beklemelisiniz. Mümkünse onun odasında siz uykuya dalmamalısınız. Ancak bu şekilde beraber uyuma alışkanlığı beslenmeye devam edecektir. Öte yandan, uyku arasında ihtiyacı olduğunda söz verdiğiniz gibi orada olmanız oldukça önemlidir; bu değişim için size güvenmesini sağlayacaktır.
- Süreçte istekliliğini, denemesini, işbirliği halinde olmasını övmelisiniz. Çabalarının görüldüğünü görmesi önemlidir.
- Süreç ve kararlılık gerektiğini unutmayın. 5-6 yıldır neredeyse her gece sizinle uyumuş çocuğunuzun bu değişikliğe bir anda adapte olması biraz şaşırtıcı olacaktır; uyumakta güçlük çekmek ya da bir süre sık sık sizin yanınıza gelme denemeleri yapması, sizi yanına çağırması muhtemeldir. Yadırgamadan, kararlı ve tutarlı yaklaşımı korumanız koşulunda değişim mutlaka olacaktır.
- Belirlediğiniz zaman aralığının başka herhangi bir yaşam değişikliği ile aynı sürece denk gelmemesi önemlidir. Birden fazla değişim yaşamak biz yetişkinler için dahi zorken, çocuklar için bu durum daha sancılı olabilir.
- Kitaplardan, hikayelerden, masallardan ya da sembolik oyunlardan yararlanabilirsiniz. Fakat ilişkinizdeki tek konunun ayrı odalarda uyumak olmamasına özen göstermelisiniz ki çocuğunuzun zihni sürekli aynı endişe ile meşgul olmasın.
İlişkiniz, çocuğunuz ve sizin için doğru bir karar olacağını düşünmüyorsanız, bu konuda adım atmayı erteleyebilirsiniz. Fakat ne kadar ertelerseniz, yeni davranış edinimi o kadar değişime dirençli olacağınızı bilmenizi isterim. Doğru zaman, doğru üslup, işbirliği ve tutarlılık ile büyük olasılıkla süreci sağlıklı atlatacaksınız.
Gözde Alper
Uzman Psikolog
