Bebeklik döneminde bilişsel gelişim biliş terimi içsel zihin sürecini tanımlamaktadır. Zihnin içindeki bir çok şeyi kapsayan geniş bir terimdir.
Biliş başlığı altına; dikkat algı bellek okuma yazma problem çözme becerileri girmektedir. Çocuk dünyaya geldiği andan itibaren çevresini tanımaya olayları anlamlandırmaya başlar.
Bebeğin öğrenmesini sağlayan aktif zihinsel süreç doğumunun ilk gününden itibaren çevresini keşfetme çabası ile başlar.
Keşif çabasında kullandığı esas olgular; doğuştan getirdiği duyusal ve hareketsel yeteneklerdir.
Bilişsel gelişim aşamalarından, nesnelerin değişmez yeni keşfederek başarır. Bu onun için zorlu ve vazgeçilmez bir süreçtir. Bireyin çevresindeki dünyayı anlamasını ve öğrenmesini sağlayan aktif zihinsel faaliyetlerin gelişimine bilişsel gelişim adı verilmektedir.
Çocuk bilişsel gelişim süreci içinde bulunduğu sosyal ortamı anlama ve düşünme yeteneğini geliştirme sürecindedir.
Eğitimcilerin çocuğun bilişsel gelişimi ile ilgili çeşitli görüşleri vardır.
- Bilişsel gelişimin sırasını değiştirmek mümkün değildir.
- Dönemler arasında hiyerarşik bir sıralama vardır .
Bilişsel gelişim kuramında dört temel kural vardır.
- Dönemler değişmez bir şekilde belli bir süre ile ortaya çıkarlar.
- Evrelerin sırasını değiştirmek mümkün değildir.
- Dönemler arasında hiyerarşik bir sıralama vardır ve her bir dönem kendisinden önceki evrelerin kazanımlarından içermektedir.
- Bireysel farklılıklar söz konusudur her birey kendisine göre bir gelişim gösterir her dönem için tipik olan gelişim özellikleri bulunmaktadır.
Gelişim çok yönlü bir süreci temsil eder bir çocuğu gelişimsel bir değerlendirme adı altında inceleme yaparken standart gelişimsel tarama envanterlerinin kullanılması en doğru olan değerlendirme yöntemidir. Testlerin kullanımından sonra çocuğa bakım veren kişi ve uzmanın gözlemleri de çocukla ilgili planlanması hedeflenen gelişimsel destekli programların oluşturulması açısından önem arz etmektedir.
Yaren Al Azab
Çocuk Gelişim Uzmanı & Aile Danışmanı
