Bebeklik çocukluk ve ergenlik yıllarında bireyin anne babası ile olan ilişkileri bireyin kendini tanıması-tanımlaması, bir kimlik oluşturabilmesi açısından oldukça önemlidir. Yani çocuğun sağlıklı bir kimlik oluşturabilmesinde anne babanın çocuk yetiştirmede benimsediği ve uyguladığı tutum üzerinde durulmalıdır.
Bazı Anne-Baba Tutumları;
1.İlgisiz Anne-Baba Tutumu
Kendi ihtiyaçlarını ön planda tutan, çocuklarının ihtiyaçları ile ilgilenmeyen anne babalar, çocuklarına davranışlarında hiç sınır koymaz, aynı zamanda gerekli ilgiyi de göstermezler. İsminin tam anlamını karşılayan bu tutumdaki anne babaların çocuklarında uyumsuzluk, öz denetim eksikliği, saldırgan davranışlar vb. görülebilmektedir.
2.Otoriter(Baskıcı) Anne-Baba Tutumu
Katı kuralların ve cezaların uygulandığı bu tutumda anne-baba ile çocuk arasında güçlü bir sevgi bağı bulunmamaktadır. Anne-baba sürekli çocuklarını denetleme amacındadır ve çocuklarına karşı hep bir baskı söz konusudur. Bu tutumla yetişen çocuklar her şeye boyun eğen, her şeyi kabullenen ve bağımlı bir kişilik yapısı geliştirebilmektedirler.
3.Aşırı Koruyucu Anne-Baba Tutumu
Çocuklarına duydukları aşırı sevgi, onlara zarar geleceği korkusu anlayışı doğrultusunda çocukları üzerinde aşırı denetim kuran anne babalardır. Çocuklarının kendi başlarına bir şeyler yapmalarına izin vermez, onların yerine işlerini yapar, kararlarını alırlar. Bu yüzden karar verme, sorumluluk alma gibi davranışlara sahip olamayan bu çocuklar yetişkinlikte de aynı özellikleri gösterebilmektedirler.
4.İzin Verici(Aşırı Hoşgörülü) Anne-Baba Tutumu
Çocuklarının hiçbir davranışlarına sınır koymayan, hiçbir isteklerine geri çevirmeyen bu anne babalar çocuklarının istedikleri gibi hareket etmelerine izin verirler. Hiçbir arzusu geri çevrilmeyen bu çocuklarda duygu ve isteklerini kontrol etmede başarısız, uyumsuz çocuklar yetişebilir.
5.Tutarsız Anne-Baba Tutumu
Anne babanın birlikte ortak bir tutum benimsemediği durumları ifade eden bir tutumdur. Bir gün izin verilen, onaylanan davranışın başka bir gün onaylanmaz. Bu durum çocuğun tutarsız bir kişilik yapısı geliştirmesine neden olabilmektedir.
6.Mükemmeliyetçi Anne-Baba Tutumu
Çocuklarına ulaşamayacakları ya da ulaşma da çok zorluk çekecekleri hedeflere yönlendiren ve her seferinde tatmin olmayıp daha fazlasını isteyen anne baba tutumunu ifade etmektedir. Çocuk hiçbir zaman anne babasının istediği düzeye ulaşamaz, hiçbir zaman onların beğeni ve onayına ulaşamaz. Bu çocuklarda genellikle yetersizlik, özgüven eksikliği, depresyon ya da aşırı hırslı olma gibi özellikler görülebilmektedir.
7.Demokratik Anne-Baba Tutumu
Anne baba, çocuğun davranışlarına aşırı koruyucu ya da otoriter olmadan denetler. Çocuğun aile içinde önemli bir insan olduğu kabul edilir ve anne baba çocuğa sevgi, ilgi ve onun gereksinimlerini önemser. Ailede kurallar ve bu kurallara uyulmadığı taktirde uygulanacak sonuçlar bulunmaktadır. Çocuk ailenin kurallarına katılır, aile içinde çocuğun varlığı ve fikri önemlidir. Bu anne baba tutumunda sağlıklı bir kişilik yapısına sahip bireylerin yetişmesi beklenmektedir.
Dilara Ağırdemir
Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi
