Tırnak yeme; tırnağı, tırnak etini diş ile koparma ve kemirme eylemidir. İlk yaşlarda oral dönem alışkanlığı olarak çocuklar her şeyi ağızlarına götürüp, bundan büyük zevk alsalar da 3-4 yaşlarındaki bir çocuk için bu durum artık değişmiş olmalıdır.
Tırnak yeme çocuklar arasında özellikle ergenliğe geçişte çok sık görülen bir davranış bozukluğudur. Araştırmalar yüz çocuktan 35’inde, yüz ergenin ise 45’inde tırnak yeme davranışının görüldüğünü ortaya koymaktadır. Çocuğun gelişim sürecinin herhangi bir evresinde Davranışın geçiş döneminde bir durum veyahut olaydan önce veya sonra olup olmadığına dikkat edilmelidir. Örneğin tuvalet alışkanlığı kazanmasından önce mi sonra mı, taşınma sürecinde mi, yeni bir kardeş sahip olduktan sonra mı gibi noktalar davranışın nedenini bulmamıza yardımcı olacaktır.
Peki yormak yeme davranışının nedenleri nelerdir ?
Psikolojik Faktörler *Stres ve kaygı başlıca sebeplerdendir.
- Çocuğun yalnızlık hissi,
- Yaşadığı şok ve travmatik yaşantılar,
- Aşırı heyecan durumu,
- Öfke
- Benlik saygısının düşük olması,
- Kendine duyduğu güvensizlik
Risk Faktörleri Nelerdir ?
- Aşırı otoriter ebeveyn tutumu,
- Aile içi huzursuzluk,
- Yetersiz ilgi
- Yakın çevresinde ve ailesinde tırnak yiyen bir rol modelin oluşu,
- Aşırı koruyucu kollayıcı ebeveyn tutumu,
- Yargılama, alay etme
- Ebeveynlerin çocuklar arasında ayrımcılık yapması,
Tırnak Yeme Davranışına Karşı Aile Tutumu Nasıl Olmalı?
- Aile tutumu davranışı arttırabilir ya da azaltabilir. Bu nedenle aile tutumu önemlidir. Risk faktörlerinde belirtilen yargılama ve alay etme gibi bir tutum asla gösterilmemelidir. Sevgi ve hoşgörü ile yaklaşılmalıdır.
- Çocuğun duygu ve düşüncelerini rahatlıkla söylemesi için ortam hazırlanmalıdır.
- Çocuğunuzun 4-5 yaşlarına kadar ortaya çıkan tırnak yeme davranışını görmezden gelmek, görmezden gelemiyorsak o ortamı terk etmek veya çocuğun dikkatini dağıtmak gerekir.
Önlem Olarak Neler Yapılabilir ?
- Çocuğun bu davranışı ne sıklıkta, hangi durumlarda, ve hangi zaman aralıklarında ve ne kadar süre ile gösterdiği not edilerek bu davranışın ortaya çıkmasına sebep olacak durumlar tespit edilebilir. Böylelikle davranışın ana sebebi bulunur ve davranışın azalması hatta sönmesi için yol haritası çıkartılabilir.
- Çocuğun hangi zaman diliminde tırnak yeme davranışına yöneldiği tespit edilmeli ve özellikle o zaman diliminde elini meşgul edecek görevler verilmelidir.
- Çocuğa tırnak yemenin zararlarını uygun bir dil ile anlatarak işbirliği yoluna gidilebilir.
- Çocuğu rahatlatabilecek nefes egzersizleri yaptırılabilir .
- Kullanılmamış bir bulaşık süngerini kopartmasına izin vermek tırnak yeme davranışının yerine geçebilecek olan alternatif bir yöntemdir.
- Aynı şekilde bir yün süveter veya kazak üzerindeki tiftikleri kopartmak da çocuğun rahatlamasını sağlayabilir.
Hande Tümsa
Uzman Klinik Psikolog
