TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR?
Teknoloji bağımlılığı, teknolojik aletlerin aşırı kullanımı ve teknolojik aletlerden uzak kalındığında patolojik rahatsızlıklara sebep olan bağımlılıktır. İnternet ve teknolojik aletler günümüzde işlerimizi kolaylaştırmakta ve hayatımızın bir parçası haline gelmektedir. Teknolojinin yetişkinlerin işlerini kolaylaştırmasına, çocukların ise gelişimini desteklenmesine birçok katkısı olmaktadır. Eğitici çizgi filmler, oyunlar vs. çocukların gelişimini desteklerken gelişimlerine uygun olmayan içeriklere de kolaylıkla ulaşabilmeleri çocukları olumsuz etkilemektedir. Teknolojinin olumlu yönlerinin daha ön planda olması için ebeveynlerin sınır koyması önemli rol oynamaktadır.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ
Teknoloji bağımlılığının belirtileri çocuğun yaşına göre farklılıklar göstermektedir. Küçük yaşta bu belirtilerin ortaya çıkabileceği gibi ergenlik döneminde de ortaya çıkabilir.
0-3 yaş grubunda yoğun olarak televizyon, tablet vs. başında zaman geçiren çocuklarda; seslendiğinizde tepki vermeme, konuşmasında gecikme, dikkat eksikliği, öfke kontrolü problemleri, büyüdüğünde sosyal ilişkilerde zorlanma, ders başarısızlıkları olabilir. Aynı şekilde ergenlerde teknoloji bağımlılığı belirtisi olarak sosyal ilişkilerde zorlanma, ders başarısında gerileme, sorumluluklarını yerine getirmeme ve erteleme görülebilir. Çocuğunuzu iyi gözlemlemelisiniz. Çocuğunuzda bu belirtilerin birkaçıyla karşılaştıysanız çocuğunuz teknoloji bağımlısı olabilir!
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ZARARLARI
Duygusal Zararlar
- Korku
- Yalnızlık
- Uzun süre bir işe odaklanamama
- Aşırı savunmacılık
- Zaman kavramını yitirmek
- Anksiyete
- Sosyal çevreden izole olmak
- Suçluluk duygusu
- Ani duygusal gelişim
- Sorumluluklarını yerine getirememe,ertelemek
Fiziksel Zararlar
- Aşırı kilo almak veya aşırı kilo kaybı
- Boyun ve baş ağrıları
- Uykusuzluk
- Karpal tünel sendromu
- Göz ve görme problemleri
- Kişisel bakımı aksatma
ANNE VE BABALAR NE YAPMALI?
Teknoloji bağımlılığının erken yaşlarda önlenmesi, ileri yaşlara göre daha kolaydır. Aileler çocuğun doğumundan itibaren teknoloji bağımlılığına yol açmamak ve başlamadan önce önlemek amacıyla özgüvenli bir şekilde hareket etmesi gerekmektedir. Öncelikle doğumdan itibaren hatta hamilelikten itibaren internette ne kadar zaman geçirdiğinizi gözden geçirmeniz gerekmektedir. Biz ne kadar çok televizyon, bilgisayar, tablet vs. başında zaman geçiriyorsak çocuklarımızın da o kadar teknolojik aletlerle zaman geçirmesi kaçınılmaz olacaktır.
0-2 yaş arası çocuk teknolojik aletlere maruz bırakılmamalıdır. Çocuğunuzu 2 yaşından sonra teknolojik aletlerle belli bir ölçüde tanıştırabilirsiniz. İlk yaşlarda çocuğunuzun teknolojik aletlerle geçirdiği zamanı kontrol edebiliyorken çocuğun yaşı büyüdükçe bu durumu kontrol etmenin zorlaştığını düşünüyor olabilirsiniz. Bu durumda;
- Teknoloji bağımlılığının belirtilerini gözleyin. İnternet kullanımının çocuğunuzun hayatını nasıl etkilediğini gözlemleyin ve çocuğunuza internet kullanımının sosyal ilişkilerini, derslerini vs. nasıl etkilediğini sorun.
- İnterneti yasaklamayın. İnterneti yasaklamak çözüm değil. Yasaklamak yerine internet kullanımına zaman sınırı getirin.
- Alışkanlıklarını gözden geçirin. İnternet kullanımını gözden geçirin. Ne sıklıkla internette zaman geçirdiğinize dikkat edin. Çocuklarınız söylediklerinize değil yaptıklarınıza odaklıdır.
- Sevdiği oyunları deneyin. Sevdiği oyunlara siz de oynayın. Oyunların olumlu veya olumsuz içeriklerini tespit edin.
- Bilgisayar ve teknolojik aletleri evin herkese açık bölümlerinde kullandırın. İnternette çocuklar için faydalı içerikler olmasıyla birlikte, olumsuz içerikler de mevcut. Çocukların olumsuz içeriklere kimsenin görmediği yerde rahatlıkla ulaşabilmelerine fırsat vermeyin. Sizin görebildiğiniz bir alanda internette zaman geçiriyorsa kontrol sizde demektir.
- Sosyal yeteneklerini sınayın. Çocuğunuzun yetenekli olduğu alanları belirleyip sosyal medyada ilgi alanına göre zaman geçirmesi konusunda yönlendirin.
Çocuğunuzda yoğun bir şekilde internet bağımlılığı belirtilerini görüyorsanız, profesyonel desteğe başvurun.
Tuğçe Genç
Psikolog
