Çocuk Resimleri Tarihçesi
Çocuk resimleri ile ilgili araştırmalar 17.yy sonlarına doğru Freud ve Jung’ın ruh sağlığı yerinde olmayan hastalarının resimlerine artan ilgileri doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda Cooke 1885 yılında, sanatsal gelişim evrelerini betimleyen bir makale yazmıştır. 1887 yılında Ricci, ilk çocuk resimleri koleksiyonunu oluşturmuştur. Burt, Goodenough ve Haris insan figürü çizimlerini zekâ testi olarak kullanmışlardır. Öte yandan Koppitz 1968 yılında, çocuk resimlerinin aslında çocuğun özünü yansıttığını iddia etmiştir.
Çocuk Resim Analizi Nedir ?
Çocuk farkında olmadan bilinçaltını, duygu düşünce ve tutumlarının sonucu olarak bunları resim aracılığıyla kağıda aktarabilir. Çocuklar, resimlerinde çok sevdikleri ya da problem yaşadıkları bireyleri, korkularını, sevinçlerini, endişelerini anlatırlar. Örneğin; Çocukların resimlerinde kullandıkları silik ve kesintili çizgiler hassas ve kırılgan kişilik yapılarıyla alakalıdır. Bastırılarak çizilen kalın çizgiler saldırgan dürtülerin varlığını gösterebilir. Ayrıca resim, çocuklar için psikolojik bir rahatlama yöntemidir. Çocuk ile resim iç içe sürekli değişen ve gelişen bir sürece sahiptir. Bu bağlamda çocuğun yaşı ile orantılı çizgisel gelişimi adım adım ilerleyen bir süreçtir. Öte yandan çocuk gelişiminde bireysel farklılıklardan ve her çocuğun yaşamının birbirinden farklı olması nedeniyle her çocuğun resmi aynı olmayacaktır. Çocuklar genelde kağıda deneyimlerini, çevresindeki insanlara duyduğu sevgiyi ya da öfkeyi, kendisini nasıl algıladığı gibi detayları aktarırlar. Bu da resmi analiz eden uzmanlar için önemli detaylardır. Çocuğun çizdiği resimlerden çizgi, renk, boyut gibi unsurların hepsi ele alınarak çocuğun duygu ve düşüncelerinin incelendiği projektif test yöntemleridir.
Resim Analizinde Kullanılan Projektif Testler
- Kaktüs Çiz Testi
- Goodenough Bir İnsan Çiz Testi
- Aile Çiz Testi
- Bir Bahçe Çiz Testi
- Bir Ağaç Çiz Testi
- Bir Ev Çiz Testi
- D-10 Çizim Testi
- Lüncher Renk Testi
Resim Dilinde Yaş Dönemleri
- Karalama dönemi (1-4)
- Şema öncesi dönem (4-7)
- Şematik dönem (7-9)
- Gerçekçilik dönemi (9-12)
Her dönemin kendine özgü özellikleri vardır ve resim analizinde her dönem için çocuğun gelişimi dikkate alınarak yorumlama yapılır.
Resim analizi sonucunda ortaya çıkan “olumsuz” psikolojik özelliklere veya travmalara örnekler:
- Güvensizlik
- Kıskançlık
- Hiperaktivite
- Ailede iletişim kopukluğu
- İlgi ve sevgi yoksunluğu
- Tuvalet ve alta kaçırma problemleri
- Sosyalleşme problemleri
- Çocuk depresyonu
- Yaşamak istememe/ölüm isteği
Resim yapma çocuğa kendisini ifade etme olanağı sağlar. Bu yüzden de çocuk psikolojisinin vazgeçilmez aracıdır.
Esmanur Demir
Çocuk Gelişim Uzmanı & Resim Analisti & Oyun Terapisti
