Özel öğrenme güçlüğü günümüzde en çok yardım alınan konulardan biridir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuğun bilişsel yetenekleri normal sınırlar içerisinde olabileceği gibi normalin üstünde de görülebilmektedir. Çocuk öğrenme ile ilgili sorun yaşamaktadır. Bunlar karşımıza dinleme, konuşma, okuma, yazma ya da matematik gibi becerilerin kazanılmasında ve kullanılmasında karşımıza çıkmaktadır.
Tanının konmasındaki en önemli ayırıcı özellik, zeka gelişimidir. Öğrenme bozukluğu olan bireylerin zeka gelişimleri normal veya normalin üstünde görülür. Okul öncesi dönemde fark edilen belirtilerin göz ardı edilmesi de bundan kaynaklıdır. En belirgin olarak 2. ve 3. sınıfta “okuma, yazma ve matematik” becerilerinde kendini göstermektedir. Bu alanlardaki gerilik anne babalar tarafından dikkate alınmalıdır.
Okul öncesi dönemdeki çocuk;
- 5 yaşında bazı sesleri düzgün söyleyemiyorsa,
- Kitap okunulmasından hoşlanmıyorsa,
- Verilen yönergeyi karıştırıyor ya da unutuyorsa,
- Temel kavramları (sayılar, şekiller) karıştırıyorsa,
- Yapamadığı için öfkeleniyorsa,
- Akranlarıyla oyun oynarken sıkıntı yaşıyorsa,
- Masa başı kitap etkinliklerinden hoşlanmıyor veya kuralına uymak istemiyorsa,
- Sınıfta kitap etkinliklerinde yavaş kalıyorsa
Ailelerin yoğun takip etmesi gerekecektir.
Öğrenme bozukluğu yaşayan çocuğun davranışlarında da sorunlar ortaya çıkar. Kendini ağlayarak ifade etme, yoğun öfke ve agresif tavırlar, sürekli itiraz etme, kişilere ya da nesnelere zarar verme gibi davranışlar görülebilir. Yani çocuk uyum sorunu yaşamaya başlar.
*Ailelerin çocuğun gelişimini takip ederken dikkat edecekleri bazı ipuçları şu şekildedir:
- Basit çocuk şarkıları söyler. (3-4 yaş)
- Zıt kavramları bilir. (4-5 yaş)
- Uzun hikayeleri dinleyip anlatabilir. (4-5 yaş)
- Konuşmalarında geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman eklerini doğru kullanır. (5-6 yaş)
- Sağ ve sol kavramını doğru bilir. (5-6 yaş)
- Okur ve okuduğunu anlar. (5-7 yaş)
- Yaşına uygun süreli dikkatini yoğunlaştırabilir.
- İnce motor kaslarını yaşına uygun kullanabilir.
- Bir sırada farklı yöne bakanı ve aynı yöne bakanı bulabilir.
- Belirli bir kurala göre sıralama yapabilir.
- Miktar kavramını yaşına uygun olarak bilir.
- Parça-bütün ilişkisi kurabilir.
Öğrenme bozukluğu tanısı alabilmek için uzman tarafından bir takım çalışmaların yapılması gerekmektedir. Tanısı olsun veya olmasın, bu belirtileri taşıyan çocukla ilgili önlem almak gerekmektedir. Uzman tarafından yapılan çalışmalar, eğitsel anlamda pozitif etkiler oluşturmaktadır. Okul öncesi dönemdeki çocuk, yaşantısının en önemli dönemini geçirmektedir. Hem akademik hem de sosyal becerilerin temelleri atılmaktadır. Ne kadar erken fark edersek, çocuğun hem benlik algısını hem de bilişsel gelişimini bir o kadar desteklemiş oluruz.
Sadiye Akbulut
Psikolog
