Çocuklarda cinsellik ne zaman başlar?
- 2-6 yaş dönemi, çocuğun cinsellikle ilgili sorular sorduğu, cinsel gelişimi merak ettiği ve cinsel kimliğin oluşmaya başladığı bir dönemdir. Bu dönemdeki çocuklar, iki farklı cinsiyet olduğunu kavramaya başlarlar; kız ve erkek bedenindeki farklılıkları öğrenmeye çabalarlar. Bu sebeple, kendi bedenlerine ve başkalarının bedenlerine dokunmak, özel bölgelerini incelemek isteyebilirler. Anne-baba, çocuğun cinsellik ile sorduğu sorular karşısında geçiştirici cevaplar verdiğinde, çocuk bu durumun hoşlanılmayan bir durum olduğunu düşünür.
Cinsel eğitim nedir, ne zaman verilmelidir?
- Cinsel eğitim, çocuğun cinselliğini tanıması, fiziksel, duygusal ve cinsel gelişimini anlaması, insan cinselliğine karşı başkalarının görüş ve davranışlarına saygılı bir bakış açısı edinmesidir.
- Okul öncesi dönemde cinsel eğitim, çocuğun kendi bedensel özelliklerini fark etmesini, karşı cins ile farklı olan yönlerini keşfetmesini, bedensel sınırları koruyabilmesini, iyi ve kötü dokunuşları ayırt edebilmesini içerir.
- Cinsel eğitimin verilmesi için, uygun zaman diliminin belirlenmesi; çocuğun ihtiyaç duyduğu anın değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bu eğitimin verilmesi için kriter olarak “cinsellikle ilgili soruların gelmeye başladığı zaman” diyebiliriz. Fakat bazı çocuklar, 5-6 yaşlarında olsalar dahi cinsellikle ilgili sorular sormayabilirler. Bu durum, onların merak etmedikleri, ilgilenmedikleri, cinselliğin zihinlerinde yer edinmediği anlamına gelmez. Soru sorabilmesi, keşfetmeye çalışması için fırsat tanınmadığı anlamına gelir.
- Çocuğun bu dönemde sergilediği cinsellik konusuyla ilgilenme durumu, merak duygusu dışında bir şey değildir. Cinsel eyleme, yoğun haz almaya yönelik bir şey yoktur. Ergenlik dönemine kadar (yani hormonları aktive oluncaya kadar) cinselliğe olan ilgi “merak ve keşif süreci” olarak değerlendirilmelidir.
Cinsel eğitim çocuğa nasıl verilir?
- Cinsellik konusunda en önemli şeylerden biri, anne ve babanın bu konuyla ilgili sergilediği tutumdur. Bu dönemde çocuklar,
- “Ben nasıl oldum?”,
-“Kızların niye pipisi yok?”,
-”Annelerin niye memesi var?”,
-”Ben senin karnına nasıl girdim anne?” vb. sorular sorabilirler.
Bu tip sorulara, anne babalar ayıplayıcı, geçiştirici ya da şiddetli tepkiler vermemelidir. Şiddetli tepkiler, kalıcı izlere sebep olabilir.
- Çoğunlukla 3-6 yaş döneminde karşımıza çıkan bu tür sorulara, ebeveynlerin tatmin edici cevaplar vermeleri çok önemlidir. Olabildiğince net, çocuğun sorduğu soruya yönelik, gereğinden fazla bilgi vermeden, açıklayıcı ve çocuğun anlayacağı düzeyde cevaplar verilmelidir. Çocuk, merakını gideremezse farklı arayışlara girebilir, arkadaşlarına sormaya başlar ya da bu bilgi eksikliğini başka yollardan gidermeye çalışabilir.
- Cinsel eğitimde anne babanın yıkanırken, yatarken, kalkarken sergilediği davranışlar, dikkat ettikleri noktalar büyük önem taşır.
- Çocuk, cinsellikle ilgili soruları kime sorduysa o kişi cevaplamalıdır. Eğer soru babaya sorulduysa, “Annene sor.” şeklinde yaklaşılmamalıdır.
- Çocukla cinsellik üzerine konuşurken, cinsel eğitimle ilgili hazırlanmış resimli çocuk kitaplarından yararlanabilirsiniz. Kitaptaki kız-erkek bedenlerini birlikte inceleyebilir ve bu organları isimleriyle tanımlayabilirsiniz.
Ebeveynlere Öneriler:
- Her şeyde olduğu gibi bu konuda da çocuk ile aile arasındaki iletişim çok önemlidir. İyi bir iletişim şekli ile sağlıklı bir cinsel eğitim verilebilir. Unutmayın ki çocukluk döneminde doğru bir şekilde atlatılan cinsel gelişim, ergenlik ve yetişkinlikteki cinselliğin temelini oluşturur.
- Bu dönemde çocuğa ebeveyninin özel bölgelerine dokunması için izin verilmemelidir. Çocuk dudağından öpülmemelidir. Dudaktan öpmek cinselliği çağrıştırdığı için, çocuğun gelişimini olumsuz etkileyebilir ve kafasını karıştırabilir.
- Çocuk cinsellikle ilgili herhangi bir soru sorduğunda, hemen cevap vermeyip, “Sen bu konuda ne düşünüyorsun?” diye sorulup, ne bildiği hakkında ipuçları almak doğru olabilir.
- Cinsel içerikli oyunlar oynamak, bu dönem çocuklarında görülebilir. Bu, ebeveynleri kaygılandırmamalıdır. Cinsellikle ilgili oyunlar, çocukların kendi bedenlerine ve karşısındakinin bedenine olan meraklarından kaynaklanır. Güvenli bir şekilde oynandığından emin olduğumuz sürece, bir sakıncası yoktur.
- Anne babanın cinsel yaşamlarında gizliliğe dikkat etmeleri mühimdir. Rastlantısal bir şekilde cinsel aktiviteye tanık olan çocuk, bu durumu zihinsel olarak algılayamaz, tanımlayamaz. Bu sebeple kaygı yaşar. Fakat anne babanın sürekli gizlenmeye ve kaçmaya çalışması da çocuğun merakını tetikleyebilir, buna da dikkat edilmelidir.
- Anne babanın çocuğun yanında birbirine sarılması ve öpmesi gibi davranışlarda herhangi bir sakınca yoktur. Bu, anne babanın birbirini sevdiğini gösterir. Duygusal gelişim açısından çocuğa fayda sağlar.
- Cinsel eğitim sürecinde ebeveynler olarak kendinizi yetersiz hissettiğiniz ve nasıl bir yaklaşım sergileyeceğinizi bilemediğiniz zamanlar olursa, bir uzmandan bu konuda danışmanlık almanızı tavsiye ederim.
Psikolojik Danışman
Rana Arıak
Rana Arıak
Psikolojik Danışman
