Katarakt Nedir?
Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan ve görmeyi sağlayan doğal göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Başka bir deyişle görüşün, buğulanmış bir camın arkasından bakıyormuşçasına bozulmasıdır. Yaşlanmaya bağlı katarakt, ortalama 55-60 yaşlarda göz merceğinde hafif bir matlaşma ve sertleşme başlar. Göz lensi çoğunlukla su ve proteinden oluşur. Şeffaflığını içeriğindeki proteinlerin özel yapılarından alır ve bu şekilde ışığın eksiksiz geçmesini sağlar. Yaşla birlikte su ve protein yapısı değişen lensin belli alanlarında şeffaflık azalmaya başlar. Yaşlanan ve şeffaflığı azalan lensin zaman içerisinde ışık geçirgenliği azalır ve katarakt oluşur. Kataraktlar genellikle yavaş oluşurlar.
Belirtileri Nelerdir?
- Işığa karşı hassasiyet, göz kamaşması
- Çift görme durumu
- Okumada zorlanma
- Alacakaranlıkta ve sisli havalarda detaylı görememe
- Gece görme bozulması ve ışıklarda dağılma
- Renklerde soluklaşma ve sararma
- Gözlük numaralarının sık değişmesi
- Araba farlarından rahatsız olma ve kullanırken zorlanma
- Gözde kamaşma veya ışığa hassasiyetin azalması
Katarakt Risk Faktörleri Nelerdir?
Katarakt genellikle yaslanma ile iliskili olsa da yüksek myopi, diyabet, bazı metabolik hastalıklar, başka bir hastalık nedeniyle uzun sure sistemik kortizon kullanımı, diyabet gibi nedenlere bağlı oluşabilmektedir. Ayrıca yine uzun sure mor ötesi (güneş ışını) ışınlara maruz kalma, ailesinde erken yaşlarda başlayan katarakt öyküsü olması veya göz travmaları gibi durumlarda daha erken yaşlarda da katarakt görebilmekteyiz. Bunların dışında sigara kullanımı, aşırı alkol kullanımı, yüksek tansiyon, obezite ve kolesterol düşürücü statin grubu ilaçlar da katarakt oluşumunu hızlandırabilmektedir.
Katarakt Hastalığını Nasıl Tedavi Ediyoruz?
Katarakt ilaçla veya gözlükle tedavi edilemez ve hastalığın tek tedavi yöntemi ameliyattır.
Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılmaktadır?
Günümüzde katarakt ameliyatla başarılı şekilde tedavi edilebilmektedir. Gelişmiş teknoloji sayesinde tamamen dikişsiz yapılan bu ameliyatta yaklaşık 2,8 mm’lik minik bir girişten sokulabilen cihaz ile ultrason enerjisi kullanılarak kataraktlaşmış doğal mercek göz içerisinden alınır ve onun yerine yine anatomic olarak aynı yere saydam yapay mercek yerleştirilir.
Katarakt ameliyatı, iğnesiz, narkozsuz, ağrısız yapılabilmektedir ve genellikle hasta aynı gün evine dönebilmektedir. Günübirlik bir süreçtir ve çoğunlukla bölgesel uyuşturma ile yani damla anestezisiyle gerçekleştirilir. Nadir de olsa bazı özel durumlarda göz çevresinin enjeksiyon ile uyuşturulmasıyla da genel anestezi de gerekebilir.
Hastanın ameliyathaneye transferi, ameliyat öncesi hazırlık, ameliyatın gerçekleşmesi ve hastanın yatağına geri alınması toplamda 1 saatten kısa sürmektedir. Ameliyat sonrasında göz üzerine kapatma bandajı yapıştırılır ve istirahat etmesi söylenir, sonrasında hastanın göz damlaları reçete edilip taburcu edilir.
Hekimin tecrübesi, göz içine koyulan merceğin kalitesi ameliyatın başarısı için çok önemlidir.
Son yıllarda çalışmalar ve teknoloji daha çok takılan yapay mercek üzerine olmuştur. Günümüzde hem monofokal dediğimiz tek odaklı mercek hem de trifokal dediğimiz diğer adıyla akıllı mercekler vardır. Trifokal merceğin monofokale üstünlüğü hastaya hem yakın görüşte hem uzak görüşte hem de ara mesafelerde kaliteli görüş sağlamasıdır. Hastaların kendilerine takılacak mercek hakkında bilinçli ve araştırmacı olmalarını tavsiye ederiz.
Kaynak : https://www.ozgulugurtay.com/tr/tedaviler/katarakt-1
Op.Dr. Özgül Uğurtay
Göz Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı
