Ebeveynler ne zaman “hayır” diyeceklerini bilmenin güç olduğunu düşünür ve sık sık sınırları ile ilgili ve hangi durumlara izin vermeleri gerektiği ile ilgili sorular sorarlar.
Kimisi çok sık “hayır” dediğini düşünürken kimisi de yeterince “hayır” demediğini düşünür.
Peki nasıl ve hangi zamanlarda “hayır” demeliyiz?
Öncellikle ebeveynlikte sınır koyma kavramına baktığımızda aslında yol göstermek, öğretici olmak, karşı kuvvet kullanmadan ve onu rencide etmeden açık ve kesin tavır alabilmektir. Sınırlarınızı koruyamadığınız da ve her istediğinin yapılması çocuğun tüm gücü eline geçirmesi ve kendisini dünyanın merkezinde olduğunu düşünmesine yol açar. Bir taraftan da tutarsız davranışlarınızın olması hayal kırıklıklarıyla ya da karşılaştığı sorunları ile baş etmeyi öğrenmesini engeller. Bu ikisi arasındaki dengeyi iyi sağlayabilmek ve “hayır” demeden önce durmak, çocuğu dinlemek, empati kurmak yani kendinizi onun yerinde düşünerek durumu değerlendirmeniz ve cevap vermeniz önemlidir. Günümüzde mahalle ve sokaklarda oyun oynamak azaldı. Elbette değişen yaşam koşullarının da etkisi var. Çocuklar evde daha çok zaman geçirmeye başladı. Dolayısıyla anne babalar otomatik olarak çocuklarını daha fazla gözlem ve kontrol altında tutmaya başladılar. Ebeveynler kontrol altında tutmaya başladıkça çocuklar korkmaya başladı, çocuklar bu duyguyu hissettikçe ebeveynler daha fazla koruma eğiliminde oldular. Böyle bir döngü içerisinde ebeveyn olarak sizlerin bu endişeleriniz ile yüzleşmeniz gerekmektedir.
Sizi endişelendiren asıl mesele nedir? Ev içi kurallarınız var mı? Kurallarınızı ne kadar tutarlı ve kararlı şekilde sürdürebiliyorsunuz? İstek ve taleplerinizi çocuklarınıza açıklayarak, net şekilde ifade edebiliyor musunuz?
Her ne kadar bir ev ne kadar sürekli kriz halindeymiş gibi gözükse de aslında böyle değildir. Aile ortamı çocuğun en güvendiği ortamdır. Aile hayatının yolunda gitmesi çocukların gelişimleri açısından çok önemlidir. Çocuklarımız ahlaki ve toplumsal kuralları ilk aile içerisinde öğrenir. Çocuklara ev içerisinde belirli alanlar açmak, arada yalnız kalmalarına müsaade etmek gereklidir. Bu nedenle öfkemizi kontrol etmeniz, sınır koyarken kendi sınırlarınızı bilmeniz çok önemli. Kendinizi kaybetmeden ve aranızdaki duygusal bağı koparmadan iletişim kurabilmek önemlidir. Sevgili anne babalar; dikkatli bir gözlemci olur ve çocuğun tepkilerini izlerseniz öfkenizin derecesini ayarlayabilirsiniz. “Hayır” kelimesini iyi bir nedenle kullandığınızdan emin olun.
SEVGİLER
Esra Küçükkılıç
Çocuk Gelişimci
