Hissettiğimiz duygular her ne kadar evrensel olsa da bu duyguları deneyimleme biçimimiz farklılaşabiliyor.
Dünyaya gelen her bebek duygusal davranış biçimleriyle birlikte doğmuyor.
Duygular ve duygulara ilişkin tutumlar zaman içerisinde gözlemler ve öğrenmelerle şekillenmektedir. Dolayısıyla duygularımız da sosyalleşme sürecinde gelişen ve olgunlaşan basamaklardan bir tanesidir.
Duygu sosyalleştirme çocuğun ifade ettiği duygunun hemen ardından gösterilen çeşitli tepkileri ve bununla birlikte ebeveyn ile çocuk arasındaki duygulara ilişkin iletişimi kapsamaktadır. Duygu sosyalleştirmenin üç boyutu bulunmaktadır.
Çocuğun duygularına anne ve babanın tepkisi
Anne ve babanın duygu hakkında konuşması ya da tartışması ve
Anne ve babanın duygu ifadesi… Ebeveynler duyguları sosyalleştirme sürecine doğrudan ya da dolaylı şeklide katkıda bulunmaktadırlar. Duygu sosyalleştirmeye yönelik ebeyenlerin olumlu tutum ve davranışları :
Çocuğa güvenli bir duygusal çevre yaratmayı,
Çocuğun duygularını anlamasına yardımcı olmayı,
Uygun duygusal tepkiler konusunda çocuğa model olmayı ve,
Çocuğun kendi duygu düzenleme çabalarını takdir etmeyi içermektedir…
Sağlıklı duygusal gelişim için özellikle öfke, korku ve üzüntü gibi duygular deneyimlediklerinde bu duygularıyla nasıl başa çıkacağını bilmeyen çocuklara destek olunması ve onlara rehberlik edilmesi gerekmektedir.
(Kaynak: Eisenberg, Cumberland, & Spinrad, 1998).
Emine Kaya Bican
Uzman Psikolog
