Travma gerçek bir ölüm veya ölüm tehdit durumunun bulunduğu ağır fiziksel yada duygusal yaralanmaların sonucunda kişinin kendisinin yaşadığı yada etrafındaki başkasının yaşamış olduğu duruma tanık olmasıyla yaşadığı trajik bir yaşantıdır. Travmanın her birey için farklı bir sonucu olabilir. Travma bir insanın hayatında yaşadığı en büyük korkulardan biridir. Travmatik bir deneyime maruz kalan kişi travmayla ilgili sahneyi gözünde canlandırır. O ortamdan yada o durumla ilgili kişilerden yada nesnelerden uzaklaşma olur. Çünkü beyin bir anda bu kadar duygusal yüklü bir olayı sindirememektedir. O yüzden beynimizdeki limbik sistem sayesinde bu anılar tekrar tekrar yaşanmaktadır. Ayrıca uyku ve iştahta bozulma gibi fiziksel bedensel düzende de bozulmalar yaşanabilir. Travmatik yaşantılar günlük yaşama uyumu zorlaştırabilir. Travmatik yaşantılardan sonra gösterilen tüm tepkiler çok önemlidir ve iyi bir şekilde izlenmelidir.
Çocuklarda travmalardan çok fazla etkilenirler. Çocuğun yaşı travmatik deneyimler için büyük bir faktördür. Çünkü yaşı küçük çocukların yaşanan olayı sindirmeleri ve anlamlandırma süreçleri bir yetişkine çok daha zor olabilir. Çocuk ilk başta olayı kabullenmekte gerçekte zorlandığı için sanki yokmuş gibi davranabilir yada susarak donup kalabilir. Çocuklarda bu yüzden davranış değişikleri daha çok görülmektedir. Bir anda çocuk içine kapanabilir ve böylece hiç konuşmayıp eskisi gibi davranmayabilir yada eskiden çok sessiz ve sakin olan bir çocuk travmatik bir deneyimden sonra eskisi gibi davranmayıp çok agresif , saldırgan , kavgacı ve gürültücü bir çocuk gibi davranabilir. Ebeveynler bu süreçte çocuğa hemen kızmak yerine onu anlamaya onunla iletişim kurmaya çalışmaları gerekmektedir. Çocuk bu süreçte oyunlarında da yaşamış olduğu yada maruz kalmış travmayı tekrarlayıcı şekilde oyun da oynatarak aslında yetişkinlere dile getirmektedir. Oyun sayesinde bu çocuklarla iletişim kurulup onların duygularını regüle etmelerine yardımcı olmalıyız. Oyunun çocuklar üzerinde iyileştirici bir etkisi vardır.
Çocuklar sadece kendi yaşadıkları bir olaydan travmatik etkilenmezler. Hem etraflarındea anlatılan bir travmatik olayı işittiklerin de hem de görerek ( olaya bizzat şahit olma yada televizyonda izleme vb. şekillerde ) olumsuz bir şekilde etkilenebilirler.Başta ebeveynler olmak üzere tüm aile bireyleri çocuklarının bu travmatik olaydan en az hasarla çıkmalarına yardımcı olmaları gerekmektedir. Travmanın en etkili ve en önemli ilacı koşulsuz sevgi gösterilmesidir. Çok ciddi yada çok uzun süren bir durum varsa mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekir.
İpek Türe
Klinik Psikolog
