Tik Nedir?
Kelime anlamı olarak, herhangi bir kas kümesinin istençdışı hareket etmesine tik denir. Tik, birdenbire ortaya çıkar. Hızlı ve ritmik olmayan bir şekilde görülür. İstemsizce kasılan bu kaslar sonucu belirli hareket ve sesler oluşur. Tikler “motor” ve “vokal” olmak üzere ikiye ayrılır.
Motor Tikler:
- Gör kırpma
- Omuz seğirmesi
- El ve ayak hareketleri
- Göz devirme
- Kaş kaldırma vb.
Vokal Tikler:
- Hece tekrarı
- Öksürme
- Kelime tekrarı
- Boğaz temizleme vb.
Tik Neden Artar?
- Kaygı verici durum ve olaylarda
- Heyecan oluşturan durum ve olaylarda
- Yorgunluk ve uykusuzlukta
- Kullanılan bazı ilaçların yan etkilerinde
Tik Nasıl Azalır?
- Bilinçli bir şekilde kişi çabalayıp bastırdığında
- Uyku esnasında
- Spor yaparken
- Dans ederken
Tik Bozukluğu Tedavisi Nasıl Olur?
Tik bozukluklarının sınıflamasını çok iyi bilmek gerekir. Burada uzman kişi, tiklerin ne zamandır çocukta görüldüğünü, ne tür tik veya tiklerin olduğunu, hangi durumlarda ortaya çıktığını öğrenerek doğru tanıya yaklaşır ve doğru tedavi oluşturur. Her tedavi, her tik bozukluğu olan çocuğa iyi gelmeyebilir. Uzman, tikler ile beraber görülebilecek olan durumları (dikkat eksikliği, depresyon, öğrenme güçlüğü vs.) göz önünde bulundurarak bir tedavi planı oluşturmalıdır.
Basit tikler ile başa çıkma teknikleri bulunmaktadır. Bu teknikler çocuk ile uzman tarafından çalışılır.
Tik Olan Çocuklarda Ailenin Yaklaşımı Nasıl Olmalıdır?
Ailelerin kaygılı olması çok normaldir. Ancak bu kaygılı ebeveyn tutumu çocuğu daha olumsuz etkilemektedir.
Tikler, çocuğa “Yapma” diyerek geçmez. Çocuğa kızdığınızda veya çocuğunuzu uyardığınızda tam tersi bir tabloyla yani tiklerin artması ile karşılaşabilirsiniz. Çocuğu bu noktada fiziksel veya ruhsal hırpalamak doğru bir yöntem kesinlikle değildir. Çünkü kaygı, tiklerin yoğunluğunu artıracak en büyük etkendir.
Aile, çocuğun uzmanı ve öğretmenleri ile işbirliği içerisinde bu durumun üstesinden gelecektir.
Sadiye Akbulut
Psikolog
