Özgüven eksikliği, günümüzde çocuklarda çok sık görülen ve çocukların hem mevcut yaşamlarını hem de gelecek yaşamlarını oldukça etkileyen bir problemdir.
Özgüven gelişimi yaşamın ilk yıllarında başlar ve her yaşta farklı görünümler kazanır. Özellikle yaşamın ilk yıllarında anne ve baba ile kurulan güvenli bağlanma özgüven gelişiminin temelini oluşturur. Eğer çocuğun bu birincil ilişkileri fazla baskıcı, korumacı ve sınır ihlalleriyle doluysa özgüven gelişimi olumsuz yönde etkilenir. Çocuk büyüdükçe ve çevresi genişledikçe diğer aile üyeleri, arkadaşları ve öğretmenleriyle kurduğu ilişkiler de özgüvenin gelişmesinde etkilidir. Kalabalık aile ortamlarında görmezden gelinen, öğretmeni tarafından azarlanan ya da küçük düşürülen, arkadaşları arasında akran zorbalığına maruz kalan bir çocuğun özgüveni fazlasıyla etkilenecektir. Çocuğunuzun özgüveni düşükse bunu çeşitli şekillerde size ve çevresine yansıtacaktır.
Örneğin; kolay arkadaş edinemiyor ve yeni girdiği ortamlarda kaygılanıyorsa, düşündüklerini ve hissettiklerini çevresine rahatlıkla ifade edemiyorsa, sorumluluk almaktan kaçıyorsa, ilişkilerine sınır koyamıyor ve fazla verici davranıyorsa özgüven eksikliğinden söz edebiliriz. Ancak iyi haber şu ki özgüven her yaşta geliştirilebilir bir olgudur. Bunun için öncelikle anne baba olarak sabırlı olmalı ve çocuğunuzun bu yolda attığı küçük adımları bile takdir etmelisiniz. Sizin ona güvendiğinizi hissettiğinde adımlarını daha sağlam atacaktır. Bu temel basamağı geçtikten sonra da dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şunlardır: Çocuğunuzu kimseyle kıyaslamayın ve ondan yapabileceğinden fazlasını beklemeyin.
Ona yaşına uygun sorumluluklar verin ve bu sorumlulukları yerine getirirkenki çabasını takdir edin. Yaşının, yapabileceklerinin ve özgüveninin zamanla arttığını göz önünde bulundururak bu sorumulukları giderek arttırabilirsiniz. Onunla sık sık duyguları ve düşünceleri hakkında konuşun. Özellikle özgüvenini kıracak bir olay yaşadığında bunu anlamlandırabilmesi için neler hissettiğini, alternatif olarak neler yapabileceğini onunla konuşun ve farklı yöntemler hakkında ona fikirler sunun. Özgüven geliştirmenin zaman alabileceğini unutmayın ancak tüm çabalarınıza rağmen bir değişiklik göremiyorsanız bir uzman desteği almanızda fayda vardır.
Esra Çelik
Psikolog
