Bir kişide özgül öğrenme güçlüğü olması için zihinsel becerileri normal sınırlarda veya normalin üzerinde olmasına rağmen akademik bilgileri öğrenmede zorluk yaşaması gerekir. Özgül öğrenme güçlüğünün zeka seviyesiyle doğrudan alakası olmamasına rağmen yaşadığı zorluklardan dolayı çocuğun dinleme, anlama, okuma, yazma ve matematik becerileri gibi alanlarda yaşıtlarına göre zorluklar yaşamasıdır. Bu durumda çocuğun okulda başarısız olmasına , uyum problemleri yaşamasına ve motivasyonun düşmesine neden olmaktadır.
Özgül öğrenme güçlüğünün bir çok türü bulunmaktadır. Bunlar; disleksi (okuma bozukluğu), diskalkuli (matematik öğrenme güçlüğü), disgrafi (yazma güçlüğü) ve dispraksi (gelişim koordinasyon bozukluğu) ve sözel olmayan öğrenme güçlüğüdür.
Disleksi okuma güçlüğü anlamına gelmekte olup harflerin ve kelimelerin karıştırılması ve tersten algılanmasıdır. Disleksi görmeyle ilgili bir bozukluk olmayıp dil sistemiyle ilgili bir bozukluktur. Disleksisi olan çocuklarda kodlama ve yazım hataları çok sık görülmektedir. Nesneleri isimlendirme, kısa süreli bellek problemleri, zamanlama konusunda problemler, dikkat problemleri, dil gelişimindeki zayıflık gibi problemler çocukları olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu gibi problemlerden dolayı bu çocuklar okulda, derslerde ve öğrenme süreçlerinde aktif katılım yerine pasif katılım göstermektedirler. Ergenlik çağına geldiklerinde bu yaşadıkları problemler ve güçlüklerden dolayı duygusal sorunları daha sık yaşarlar.
Diskalkuli matematik öğrenme güçlüğü anlamına gelmekte olup bu çocuklar basit sayı kavramlarını bile anlamakta ve sayısal durumlarla ilgili konularda işlem yapmakta zorluk yaşarlar. Bu yüzden de dikkatsizlik yüzünden yapılan hatalar çok sık olmaktadır. Doğru cevabı verseler bile kendilerine karşı olan özgüvenleri düşüktür. Günlük hayatta da para üstü hesaplama, zaman yer yön bulmada güçlükler yaşarlar. Bu öğrencilerin soyut yerine somut materyalleri ile öğrenmeleri daha yararlı olacaktır. Öğrenme sürecine yardımcı olmada bir düğer kullanılacak yöntemler ise kartlar ve oyunlardır. Oyunlar yalnızca diskalkulisi olan öğrenciler için değil, her çocuğu öğrenmeye karşı daha istekli hale getirerek süreci daha da kolaylaştıracaktır.
Disgrafi yazma güçlüğü anlamına gelmekte olup yanlış kalem tutma, yazı yazarken çok fazla yazım hatası yapma, harflerin bazılarını büyük bazılarını küçük boyutta yazma, birbirine benzeyen harf ve sayıların yazımını karıştırma, harfleri ters yazma, kelimeyi yazarken harf ekleme veya eksik yazma vb. zorluklar görülmektedir.
Dispraksi gelişim koordinasyon bozukluğu anlamına gelmekte olup beynin kas hareketlerini düzenli bir sıraya koyamamasından dolayı görülmektedir. Dispraksinin üç çeşidi bulunmaktadır; oral, sözel (verbal) ve motor. Bir çocukta bunlardan birinin görülebileceği gibi üçü de birlikte görülebilir. Oral Dispraksi; dil, dudak hareketlerinde yani emme, üfleme gibi becerileri yerine getirmedeki zorluklardır. Sözel Dispraksi; konuşma seslerini üretmek için hareketlere başlamada, sıralamada ve planlamada yaşanan zorluktur. Motor Dispraksi; el yazısındaki yaşanan zorluktur.
Sözel olmayan öğrenme güçlüğü ise çocuğun ince ve kaba motor hareketlerinin ve motor koordinasyonun yaşıtlarına göre belirgin düzeyde düşük olmasıdır. Bu durumdan dolayı da duygusal, toplumsal ve davranışsal sorunlar yaşanmaktadır.
İpek Türe
Klinik Psikolog
