Okul öncesi dönem mesane ve bağırsak kontrollerinin başladığı, çocuğun kendi kas kontrolünü sağladığı dönemdir. Bu yüzden okul öncesi dönem çocuklarında bağırsak , mesane , kas kontrolü vb temellerini. belirlenmesinde ki önemli bir dönemdir. Enürezis(alt ıslatma) genellikle 5, enkoprezis (kaka kaçırma) ise 4 yaşlarında ortaya çıkmaya başlar. Çocuklarda ki kas kontrolüne bağlı olarak 4 yaşına kadar gelişme gösteren bu dönemde 4 yaşına kadar olan alt ıslatma veya kaka kaçırma kabul edilebilir bir durumdur. Süreç öncelikle geceleri kaka kaçırma olarak başlar ve gece alt ıslatma olarak devam eder . Gündüz alt ıslatmaya Enürezis, geceleri alt ıslatmaya Enürezis nokturna , kaka kaçırmayı iste Enkoprezis olarak adlandırırız .
Enürezis ve enkoprezisin ortaya çıkışının genellikle 3 sebebi vardır. Bunlar birincisi çocuğun kalıtımında(anne , baba , dede) olup olmasına bakılır . Bir diğer sebeb çocuktaki mesane ve bağırsak problemleri olabilir. Bunun için bir doktora başvurmak gerekir. Eğer cevabımız diğer seçenek degilse muhtemel başka bir sebebimiz ise çocuğun yaşadığı bir travma( istismar , ölüm , ebeveyn boşanması , kardeş doğumu vb.) bu duruma bir cevap olabilir. Böyle bir tablo içinde bir psikologa başvurmanızı tavsiye ederiz .
Bu süreç çocukları fazlasıyla sıkıntıya sokan , zorlayan , üzücü ve yıpratıcı bir süreçtir . Çocuk Enürezis ve enkoprezis sebebiyle kendi arkadaşlarından aşağıda hissedecek, belki onlardan kaçacak, belki yalnızlaşmayı tercih edecek olabilir. Yaşadığı bu duygusal süreçle birlikte kendini ebeveyne karşı suçlu , hatalı görmeye başlayacak, mahçup hissettiği durumlar yada ebeveyne üzüldüğü zamanlar olacak. Bu süreç çocuklarla birlikte ebeveynleride sıkıntıya sokan , zorlayan , yıpratıcı bir süreç olabilir. Enürezis pek fazla olmasada enkoprezis dolayısıyla huylanan tiksinen ebeveyn için bu süreç fazlasıyla zorlu bir süreçtir .
Peki bu süreçte anne baba ne yapmalı ?
Çocuğa asla tepki verilmemeli of bile denilmemeli çünkü çocuk yaşadığı travmaya bağlı olarak tepkisini enürezis ve enkoprezisle ortaya koyar. Bu sebebten sizin söyleyeceğiniz “anneciğim neden altına kaçırdın ? “ cümlesi bile çocukta tepki uyandırdığı düşüncesiyle devam ettirilecektir. Kurmamamız gereken tek cümle “evet anneciğim çiş kazası/kaka kazası olabilir bazen bende yapabiliyorum bu konuda seni anlıyorum “ olabilir. Ama neden ? İle başlayan tüm cümleler çocukta tepki barındırır. Enürezis nokturna için yapılması gerekenler ise gece uyumadan önce çocuğa asla sulu seyler tükettirilmemeli , mümkünse gece bir veya iki kere tuvalete götürülmeli, beraberinde bir psikologa görülmelidir.
Merve Nacar
Psikolog
