Kitap; çocukların bütün gelişim alanlarını desteklemesi ile birlikte en çok dil gelişimine katkı sağlayan önemli bir araçtır. Çocuklar kitap sayesinde okuduklarını anlama ve betimleme fırsatı bulurlar. Hayal gücü ve yaratıcıklarını da geliştirmiş olurlar. Okumayı alışkanlık haline getirebilmek günümüz şartlarında özellikle de bu teknoloji çağında oldukça zor bir eylem haline dönüşebiliyor. Okumanın alışkanlık haline getirilmesinde rol oynayan bir çok etken bulunmaktadır. Bunlar başta çocuğun ailesi, öğretmeni ve içinde bulunduğu diğer çevresel faktörlerdir. Benim şahsi görüşüm ailenin birinci etken olduğu yönündedir. Çünkü çocuklar, özellikle okul öncesi dönemde olanlar, taklit ederek büyür ve gelişirler. Bu gelişim aşamasında ilk rol modelleri ebeveynlerdir. Çocuğa okuma alışkanlığı kazandırmak isteniyorsa önce ailenin bu alışkanlığı edinebilmiş olması gerekir. Davranışların söylemlerden daha etkili olduğunu düşünüyorum. Eminim bir çoğumuzda bu şekilde düşünüyordur. Yani burada esas olan etken ebeveynin davranış ve tutumudur.
Çocukları erken dönemde kitaplarla tanıştırmak da etkili bir yöntem olacaktır. Anne karnında ki bebeğinize bile kitap okuyabilirsiniz desem abartmış olmam. Yaşına ve mizacına göre de seçim yapmak önemlidir ancak burada önemli bir noktaya değinmek isterim. Yine kendi deneyimlerimden edindiğim gözlemlere göre, eğer çocuğunuz kitap seçebilecek yaştaysa bırakın kitaplarını kendisi seçsin, siz bir kitap seçerek ona sunmayın. Çocuğunuza fırsat tanıyın. Birlikte bir kitapçı dükkanında vakit geçirebilir onun da kitaplarla ilgilenmesini, incelemesini sağlayabilirsiniz. Almayacak olsa da o havayı soluması bile eminim bu alışkanlığı edinmesi için bir adım olacaktır. Çocuğunuza kendi alanında bir kitaplık oluşturabilirsiniz. Kendi seçtiği kitapları alanında görmek onu motive edecektir. Kitap okumalarını aile içinde günlük rutine dahil edebilirsiniz. Kitap okuma saati belirleyin diyerek bunu sınırlandırmak istemiyorum. Belli bir saat koyarak süreci zorunlu hale getirmek değil, o sürece isteyerek ve keyifle dahil olmasını sağlamak daha önemlidir. Ama genel olarak okul öncesi dönemde ki çocuklar uyku öncesi kitap okumayı daha çok severler. Ancak belirttiğim gibi bu süreci siz kendinize ve çocuğunuza göre ayarlayabilirsiniz. Belirlediğiniz saatte o gün için çocuğunuz farklı bir etkinlikle ilgilenmek isteyebilir. Burada çocuğunuzu tanımanız, süreci ona göre ayarlamanız faydalı olacaktır. Kitaplar, ebeveyn ve çocuk arasında ki bağları güçlendirmesi açısından da önemli bir yere sahiptir. Çocuğa annenin veya babanın kitap okuması çocuk için çok kıymetlidir.
Ebeveyni ile verimli bir vakit geçirmiş olacaktır. İstediği kitabı okumasına izin verip seçimine saygı duymak gerekir. Bazen çocuk bir kitaba takılıp kalabilir. Tekrar tekrar aynı kitabı okumak isteyebilir. Mutlaka o kitaptan öğrendiği bir şey vardır ya da çocuğun yaşamında önemli bir konuya değiniyordur. Okuduğunuz kitapla ilgili açık uçlu sorular sorabilirsiniz. Bazen de kitabı yarıda bırakıp çocuğunuzun tamamlamasını isteyebilirsiniz. Çocukların hayal dünyası oldukça geniştir. Çok güzel geri dönüşler alabilirsiniz. Hatta okuduğunuz kitabı resimlemesini isteyerek hayal gücünü kağıda dökmesini de sağlayabilirsiniz. Kitap okumayı oldukça geniş bir alana yaymamız mümkün. Dilerim her çocuk kitap okumayı keyifle alışkanlık haline getirebilir. :)
Emine Aydınoğlu
Çocuk Gelişimci
