İçinde yaşadığımız dünyada aileler artık çocuklarının fiziksel sağlığı kadar psikolojik sağlıklarını da oldukça önemsiyorlar. Bununla paralel olarak çocuk psikolojisi alanında da bilimin bulguları artmış ve uzmanların yöntemleri çeşitlenmiş durumda. Ancak yine de aileler çocuklarını psikoloğa ne zaman götürecekleri konusunda kafa karışıklığı yaşayabiliyor.
Günümüzde çocuklarla çalışan psikologlar çocukların gelişim (dil gelişimi, motor gelişimi, bilişsel gelişim, sosyal ve duygusal gelişim), zeka (sözel, mantıksal, görsel, kinestetik), algı (görsel, işitsel) ve dikkatlerini çeşitli testler ve gözlemler aracılığıyla ölçebiliyorlar. Dolayısıyla çocuğunuzun bu alanlarda bir sorun yaşadığını düşünüyorsanız psikologlardan destek alabilirsiniz. Bunlar dışında çocuğunuz çeşitli problemlere sahip olabilir. Bu problemler arasında; saldırganlık, öfke, kardeş kıskançlığı, boşanma, kayıp ve yas süreci, kaza / doğal afet / ameliyat / hastalık travmaları, kaygı / korku sorunları, fobiler, okula uyum sorunları, alt ıslatma / dışkı kaçırma, parmak emme, tırnak yeme, akran zorbalığına maruz kalma, çalma, yalan söyleme, aşırı mastürbasyon, tikler, çekingenlik, özgüven eksikliği, yeme problemleri, uyku problemleri, dikkat eksikliği, hiperaktivite sayılabilir. Yaşamın değişkenliği, evde veya okulda yaşanabilecek çeşitli zorlayıcı durumlar nedeniyle bu saydığımız problemlerle pek çok çocuk zaman zaman karşılaşabilmektedir. Ancak psikoloğa götürmek için doğru zamanı anlayabilmek adına çeşitli ipuçlarını takip etmeniz gerekir.
İlk olarak problemin ne kadar zamandır var olduğunu gözlemlemelisiniz. Çocuğunuzun içinde bulunduğu durum ortalama 3 aydan fazla bir zamandır devam ediyorsa ve bu süreçte de sık sık tekrarlanıyorsa artık bir uzman desteği almanızın zamanı gelmiş demektir. Elbette bu sorunu çözmek için anne baba olarak evde çeşitli yöntemler denemişsinizdir. Örneğin, saldırganlık sorunu olan çocuğunuzu kardeşine vurunca cezalandırmış olabilirsiniz. Dikkati dağınık olduğu için ödevlerini yetiştiremeyen çocuğunuzu günlük ödevleri bitince ödüllendirmiş olabilirsiniz. Evde kullandığınız bu yöntemlerin hiçbiri işe yaramıyorsa yine bir psikologtan destek almalısınız. Ayrıca bu problem çocuğunuzun günlük hayattaki işlevselliğini oldukça bozuyorsa yani evdeki basit sorumluluklarını bile yerine getirmekte zorlanıyorsa, okulda derslerini dinlemesine ve boş zamanlarda arkadaşlarıyla oynamasına bile engel oluyorsa uygun bir psikolog arayışında olmanız gerekir.
Tüm bunlar dışında problemin çeşitli ortamlarda tekrar ediyor oluşu da önemli bir faktördür. Yani aynı durumu siz evde gözlemlerken aynı zamanda öğretmeni okulda, akrabalarınız ve komşularınız da sosyal çevrenizin içinde gözlemliyorsa çözüm arayışında olmanız gerekir. Elbette sorunlar her zaman bu kadar yoğun yaşanmaz ancak yine de varlığını hissettirebilir. Böyle durumlarda ise ilerlemesini önlemek ve gidişatı yönetmek adına anne baba olarak bir psikologtan destek alabilirsiniz. Bu destek sırasında psikoloğunuzdan sorunun kaynağını öğrenebilirsiniz ve çözebilmek için çeşitli müdahale yöntemleri konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz. Böylece mevcut sorun bir bozukluğa yol açmadan müdahale etmiş olursunuz. Son olarak; unutmayın ki sizinle beraber birçok anne baba benzer deneyimler yaşıyor ve bu zorlu yollardan geçiyor.
Doğru bir psikolog, doğru bir tedavi yöntemi ve aile-uzman-öğretmen işbirliği ile yaşadığınız problemin çözümüne ulaşma ihtimaliniz oldukça yüksek olacaktır.
Esra Çelik
Psikolog
