Çocukta Cinsel İstismar Nedir?
Bir çocuğun, yetişkin bir kişi ya da akranı olmayan başka bir çocuk tarafından cinsel haz amacıyla zorla ya da kandırılarak cinsel etkileşime maruz bırakılmasıdır.
İstismar türleri ise; teşhircilik, röntgencilik, çocuğa yetişkin cinselliği içeren filmlerin izletilmesi, uzayan ya da aşırı yakınlık içeren öpme davranışı ya da her türlü cinsel ilişki vb. olarak sıralanabilir.
Çocuğumu Cinsel İstismardan Nasıl Korurum?
Öncelikle şunları bilmelisiniz:
- İstismarcıların %80’i çocuğun tanıdık çevresindendir. %20’lik kısmı, çocuğun daha önce hiç görmediği tanıdık olmayan kişilerdir.
- İstismarcılar genellikle şüpheli görünmezler; sıradan ve güvenilir görünen kişilerdir.
- Çocuklar cinsel istismar konusunda genellikle yalan söylemezler. Bu konuda yalan söyleme nadirdir ve ancak biz uzmanlar tarafından yapılan görüşmeler ile anlaşılabilir. Dolayısıyla çocuğa güvenmek ve inanmak çok önemlidir.
- Yaşanmış tek bir cinsel istismar bile çocuğun ruh sağlığı için zarar verici olabilir. Bu nedenle, böylesi bir durumda ailelerin bir uzmandan destek alarak çocuklarına gerekli özeni göstermeleri şarttır.
- Cinsel istismara hemen her türlü ailede rastlanabilmektedir: Zengin ya da yoksul olmak, eğitimli ya da eğitimsiz olmak ve dini inançlar ayırıcı değildir.
- Parklar, genel tuvaletler, karanlık sokaklar, karanlık yerler, boş inşaat alanları en çok korkulan yerler olsa da cinsel istismara çoğu zaman evde, okulda ya da ev ile okul arasında kalan yol ve çocuğun çevresindeki alanlarda rastlanmaktadır.
ÇOCUĞUNUZA İÇ ÇAMAŞIRI KURALINI ÖĞRETİN
Çocuklarınıza vücutlarının kendilerine ait olduğunu ve hiç kimsenin, kendi izinleri olmadan, vücutlarına dokunamayacağını öğretmelisiniz.
İÇ ÇAMAŞIRI KURALI
Kural: başkaları çocukların iç çamaşırlarına ve çamaşırın iç kısmındaki bedenlerine dokunamazlar. Çocuklar da aynı şekilde başkalarının bu özel bölgelerine dokunmamalıdır.
İstisna Durumlar: Doktorlar, anne baba ya da bakıcılar vb. gerekli durumda istisnadır.
Yine de en küçük bir rahatsızlık hissettiklerinde “Hayır!” demeleri gerektiğini çocuğunuza açıklamalı ve gerektiğinde “Hayır Dokunma!” demeye teşvik etmelisiniz.
ÇOCUĞUNUZA İYİ VE KÖTÜ SIRLARIN NE OLDUĞUNU ÖĞRETİN
İyi sırlar mutluluk verir, kötü sırlar ise mutsuzluk… İstismarcılar “Bu aramızda bir sır.” diyebilir. Eğer çocuğunuza, kötü sırları saklamaması gerektiğini öğretmediyseniz, istismara uğradığı takdirde, “Sır tutmak her zaman iyidir.” kanısı ve yanılgısıyla bunu size söylemeyebilir. Çünkü çocukların kural algısı yetişkinlere göre daha katı olabilmektedir. Bir kural koyduğunuzda, o kuralı bozabileceği istisna durumları ona öğretmezseniz ne pahasına olursa olsun o kurala sadık kalabilirler.
Benzer biçimde, “başkalarına bağırmak, başkasını itmek” sıradan koşullarda çocuğunuzun yapmasını istemediğiniz davranışlardır ve ona öğrettiğiniz kurallardandır. Ancak bu kuralları, kendisine yaklaşmasından rahatsızlık duyduğu, hoşlanmadığı bazı durumda bozabileceğini ona açıkça anlatarak öğretmelisiniz.
ÇOCUĞUNUZA İYİ VE KÖTÜ DOKUNMALARIN NELER OLDUĞUNU ÖĞRETİN
İyi dokunmalar ailemizin, arkadaşlarımızın ve diğer tanıdık çevremizin bizi önemsediğini hissettirir. Kötü dokunmalar ise kendimizi kötü hissettirir. Kötü bir dokunma sezdiğimizde kendimizi öfkeli ve kirlenmiş gibi hissederiz.
Çocuğunuza, kötü dokunmaya maruz kaldığında, “Dokunma!” diyebilmesini; gerektiğinde çevresinden yardım istemesini, bağırmasını ya da kötü dokunan kişiyi itip kaçmasını söyleyin.
ÇOCUĞUNUZA MUTLAKA CİNSEL EĞİTİM VERİN
Cinsellik hakkında yaşına göre bilmesi gerekenden daha az bilgiye sahip olması çocuğunuzun cinsel istismara maruz kalma riskini arttırır. Çocuğun olası tacizlere karşı kendini koruyabilmesi için sağlıklı bir cinsel bilgiye ihtiyacı vardır. Örneğin, çocuğunuz size “Ben nasıl doğdum?/oldum? “ sorusunu sorduğunda ona “Seni leylekler getirdi.” demek hatalı ve yararsız bir açıklamadır. Bunun yerine, çocuğun yaşına göre açıklama yapılmalıdır. Örneğin; “Biz annenle/babanla birbirimizi severek evlendik. Daha çok sevdiğimizdeyse sen oldun.” gibi. Eğer çocuğunuzun yaşı bu açıklamadan tatmin olmayacak kadar büyük ise –açıklamayı yapan ebeveyne göre- “Annenin yumurtalarıyla benim tohumlarım birleşti ve bu birleşmeden yaklaşık 9 ay sonra sen doğdun.” diyebilirsiniz. Eğer çocuğunuzun yaşı daha büyükse, artık cinsel birleşmenin ne olduğunu, bu konuda yazılmış ve görsellik içeren kitaplardan yararlanarak onunla birlikte okumalı ve ona gerekli açıklamaları yapmalısınız. Unutmayın, çocuğunuza zamanında ve doğru bilgiler içeren cinsel eğitim vermek, çocuğunuzu cinsel istismardan korur, yetişkinlik döneminde daha sağlıklı bir cinsel hayatı olmasına katkıda bulunur. Doğru bilgiye dayanan ve çocuğun yaşına göre cinsel eğitim vermek aynı zamanda sizin analık/babalık görevinizdir.
ÇOCUĞUNUZUN ÖZEL ALANI OLDUĞUNU ÖĞRETİN VE O ALANA ÖNCELİKLE SİZ GİRMEYİN
- Çocuğunuz fiziksel yeterliğe ulaştığında genital bölgelerini, siz değil kendisi temizlemelidir.
- Çocuğunuzun yatağını uygun zamanda ayırın.(2 Yaş civarı) Gerekirse bir uzmandan bu konuda destek alın.
- Cinsel organını uygun olmayan yerlerde bir başkasına göstermesi için çocuğunuzu teşvik etmemelisiniz. Kız çocuğunun da erkek çocuğunun da genital bölgelerinin aynı derecede özel olduğunu unutmayın.
- Çocuklarınızı dudaklarından öpmeyin ve iyi niyetle ya da oyun amacıyla da olsa kimsenin öpmesine izin vermeyin.
Özel alan ve özel bölge kavramlarını edinen çocuklar cinsel istismara karşı daha iyi korunmuş olacaklardır.
ÇOCUĞUNUZUN CİNSEL İSTİSMARA UĞRADIĞINDAN ŞÜPHELENİRSENİZ NE YAPMALISINIZ?
- Öncelikle onu yargılamadan dinlemeye hazır olduğunuzu gösterin.
- Çocuğunuza inandığınızı hissettirin.
- Ona her türlü yardım için hazır olduğunuzu sözle belirtin.
- Suçluluk duymaması için çaba gösterin.
- Çocuğunuz ve gerekirse kendiniz için uzman desteği alın. (Psikolog, Psikiyatrist, Çocuk Gelişimi Uzmanı, Sosyal Çalışmacı vb.)
Sena Tarakçı Albayrak
Çocuk Gelişimci & Aile Danışmanı & Oyun Terapisti
