Akupunktur nedir?
Tüm varlıkların kaynağı olan evren enerjisi (Qİ enerjisi- ‘çi’ diye okunuyor) insan vücudunda meridyen adını verdiğimiz enerji kanallarında dolaşır. Qi kanallarının açık olması ve birleşmesi canlılığı oluşturur. Bu enerji tüm vücudu ağ şeklinde sarar ve hayatın tüm biyolojik serüveninde aktif rol alır. Hastalıklarda bu canlılık enerjisi artar veya azalır yada enerji kanallarında tıkanıklık olur.
Yaklaşık 5000 yıl önce Çin’in Uygur Türk bölgesinde bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaya başlanan akupunktur, son 20-30 yıldır birçok ülkede popüler olmuş ve tamamlayıcı tıpın temel yöntemlerinden biri olmuştur. Bilinen tedavilere dirençli hastalıklarda iyileşme sağlaması, ilaç tedavisindeki yan etkilerinin olmayışı, kolay uygulanması, güvenli ve etkili oluşu nedenleriyle tıpta önemli bir yer edinmiştir.
İğne, ısı ya da lazer ışığıyla akupunktur noktalarındaki enerjisi düşüklüğü, fazlalığı veya tıkanıklığı uyarılarak düzeltilir. Enerji kanallarının düzeltilmesi ile doku ve organlardaki ağrı ortadan kalkar ve organ fonksiyonları normale döner, fizyolojik iç denge sağlanır. Vücut akupunkturu, kulak akupunkturu veya kombine uygulamalar yapılabilir.
Akupunkturun Etki Mekanizması
İnsan organizması iki sistemin etkisi altındadır. Bu sistemlerden bir tanesi sempatik sistem diğeri parasempatik sistemdir. Bu iki sitem bilinç dışı çalışmakta ve ikisi birlikte otonom sinir sistemi olarak adlandırılmaktadır. Sempatik sistem kişiyi mücadeleye hazırlar. Bir tehdit karşısında faaliyete geçer ve kişide savaşma veya kaçma eylemlerinden gerekli olanı devreye sokar. Yüksek adrenalin salınımı oluşur ve bunun etkisi ile kalp hızlanır, nefes sayısı artar, kan şekeri artar, tansiyon yükselir, tükrük salgısı azalır, hava yolu ve akciğer kapasitesi artar, kol ve bacaklara giden kan hacmi artar, metabolizma hızlanır, kaslar mücadeleye hazır hale gelir.
Parasempatik sistem gevşemeyi, rahatlamayı, tüketmiş olduğu enerji depolarını yerine koymayı sağlar. Bu dönemde kalp ve solunum yavaşlar, kan kol ve bacaklardan karın içine doğru çekilir, hazım faaliyeti hızlanır. Kişi uykuya dinlenmeye hazır hale gelir.
Sempatik sistemin tehdit dışında faaliyetini sürdürüyor olması tüm sistemleri alarmda tutar, kişide gerilim, sıkıntı ve huzursuzluk yaratır. Kişi rahatlayamaz, kaslar gergindir gevşeyemez. Beyin tetiktedir rahatlayamaz ve rahat uyuyamaz. Kalp ve solunum düzeni bozuktur. Barsak hareketleri ve sindirim bozuktur, çoğunlukla kabızlık, bazen de ishal hali olabilir (huzursuz barsak hastalığı). Bu durum aylar bazen yıllarca sürmesi, insanı hem fiziksel hem ruhsal olarak aşırı yıpratabilir. Bu patolojik durumu maalesef insan normal ve olması gereken bir durum gibi algılayabilir. Neticede öncelikle davranış, sonrasında kişilik bozukluğuna sebep olabilir. Bu seviyede insan kendi çabası ile bu kısır döngüyü aşamayacak noktadadır.
Akupunktur ilmine göre bu iki sisteme Yin ve Yang ismi verilir. Bu iki sistem dengede ve her ikisi de yeterince kuvvetli olmalıdır. Stres meridyenlerde bulunan yang enerjinin artması, yin enerjisinin de zamanla azalması anlamına gelir. Akupunktur uygulamaları meridyenlerde bulunan yang ve yin enerjisini dengeye sokmaya çalışır. Böylelikle stres ve gerginlikte kendiliğinden düzene girecektir. Bilindiği gibi iğnelerle, ısı ya da lazer ışığıyla akupunktur noktaları olarak bilinen “enerji kavşakları”nın uyarılması sonucu bu bozukluk düzeltilmiş olur.
Gebelikte ve kısırlık tedavisinde akupunktur:
Bilimsel çalışmalar, stresin infertiliteye neden olabileceğini; infertilitenin ve bu süreçte yaşananların da depresyona ve anksiyeteye neden olduğunu göstermektedir. Akupunktur kısırlık (infertilite) tedavisinde, özellikle tüp bebek uygulanan hastalara başarı şansını arttırmak için ek olarak uygulanmaktadır. Tüp bebekteki başarıyı artırması için öne sürülen başlıca mekanizma akupunturun endorfin benzeri hormonları arttırarak anne adayındaki stresi azaltması ve ayrıca rahim içerisine verilen embriyonun daha iyi tutunabilir (implantasyon) hale gelmesini sağlamasıdır. Uzun bir süredir kısırlık tedavisi ve bu sürecin getirdiği stres altında olan beden ve ruh, normal düzenine geri dönmekte zorlanmaktadır. Böylece bazı kronik ağrılar (migren, sırt, boyun ağrıları gibi), bağışıklık sistemi zayıflaması, anne adayımız hastalıklara daha açık hale gelmesi, uyku problemleri, kronik yorgunluk, sinirlilik, özgüven kaybı, kendini beğenmeme, cinsel isteksizlik veya cinsellikten zevk almama gibi sorunlar da ortaya çıkmaktadır. Özellikle transfer döneminde uygulanan akupunktur, anne adayının kaygılarını, korkularını ve stresini azaltarak daha huzurlu, rahat ve gevşemiş halde geçirmesine anlamlı katkı sağlamaktadır. Ayrıca akupunktur/nöral terapi-mezoterapi ile rahme giden kan akımı artmakta ve böylece rahmin kasılmasının azaltılması hedeflenmektedir. Ayrıca bağışıklık sisteminin güçlendirmesi ile hem kadın daha sağlıklı olmakta hem de embriyonun rahme tutunması için uygun ortam oluşturulmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde Akupunktur uygulama seansları, kişiye göre belirlenir. Anne adayları, genel sağlıklarının iyileştirilmesi ve hazırlık için tedaviye alınmalıdır. Özellikle birkaç kez başarısız denemeleri olan adaylarda, 4 haftalık bir ön hazırlık son derece faydalıdır. İlk başta follikül gelişimini ve endometrium kalınlığını artırmak, anne adayının stresini azaltmak için uygulanabilir. Yumurta toplanmasının hemen arkasından ameliyat stresinin azaltılması, bulantı-kusma, nekahat döneminin huzurlu geçmesi ve karının rahatlaması için uygulanabilir. Embriyo transferinden önce uygulanabilir. Transferden sonra (embriyonun rahime doğal olarak yapışıp tutunması için) uygulanabilir. Transfer sonrasındaki ilk iki haftalık bekleme döneminde de hastayı stres ve gerginliklerden uzak tutmak için destekleyici olarak faydalıdır ve gebelik oranlarını artırır.
Uzm. Dr. Leyla Şahan
Akupunktur, Ozon Terapi, Kupa Terapi
