Ailelerin Okul Stresi Yönetimi mi çocuk için keyifli bir heyecan, kimi çocuk içinse tedirgin bir bekleyiş olan okulların açılmasına sayılı günler kaldı.
Birinci sınıfa başlayacak olan öğrenciler için perşembe günü ilk ders zili çalacak. Çocuklar yeni ortamlara kolaylıkla uyum sağlayabilseler de, söz konusu okul olduğunda, adaptasyon yetenekleri ne kadar güçlü olursa olsun, zorluk yaşayabiliyorlar.
Rakipsiz oldukları, tüm ilginin üzerlerinde odaklandığı, kendilerini güvende hissettikleri ev / aile ve anaokulu (oyun dönemi) ortamından çıkıp pek çok akranının olduğu bir ortama alışmak çok kolay bir durum değil kuşkusuz. Okul çocuklar için aynı zamanda yeni sosyal beceriler kazanacakları bir alan olarak da büyük önem taşıyor. Her adaptasyon gerektiren süreç de çeşitli ölçülerde kriz olma özelliği taşıyor. Örneğin okul ziliyle ilk kez tanışacak olan minikler için “ayrılık anksiyetesi” başta olmak üzere çeşitli sorunlar gelişebiliyor.
Bu yüzden mezun öğrenci yetiştiren anaokulu öğretmenlerinin kısa seans derslerle zil teneffüs alıştırması mutlaka yapmaları gerekiyor fikrimce.
Okul sabahı ailelere tavsiyem;olağandan biraz daha erken kalkıp sakin, dingin bir hazırlık süreci geçirecek olmaları. Normal bir gün gibi çocuğunuzla birlikte kahvaltı edin. Çünkü rutininden çok farklı hazırlıklar yapmak kaygısını pekiştirecektir. Bu evde her sabah olandan farklı bir şeyler oluyor. Acaba okul süreci böyle stresli ve kaygılı bir süreç mi? diye düşünebilir. Beraber edeceğiniz kahvaltı ve buna eşlik eden sohbetiniz ise çocuğun kaygısını azaltacaktır.
Bu yüzden sakin ve sohbet dolu bir kahvaltı işin başlangıç püf noktası.
Okul ilk günü sonrasında herkes fikirlerinizi merak edecektir muhtemelen ve gözlemlerinizi.Çocuğunuzun mahremiyetine özen gösterin, sizinle paylaştığı kaygıları akranları ve öğretmenleri yanında dile getirmeyin. “Benim kızım/oğlum okuldan çok korkuyor, sabah nasıl ağladı bir bilseniz, zor geldik.” gibi olumsuz cümleleri onun yanında, sınıf arkadaşları ve öğretmenleri varken sarf etmeyin. Aksi takdirde bu duyguyu sadece kendisinin hissettiğini düşünebilir ve bunun sonucunda da daha zor uyum gösterir.
Ayşe çok güzel alışıyorken beni ayşeden ayırn özellik ne? gibi düşünüp kendi öz benliğini değersizleştirebilir.
Okul saatleri içerisinde çocuğunuz sınıfta kalmanızı isterse, kalmayın.
“Neden içeride kalamayacağınızı güzel bir şekilde açıklayıp, onu sınıfına bırakın. Çok tepki veriyorsa “Çıkışta seni almaya geleceğim”, “Sen dersteyken ben kapıda olacağım ve mutlaka güvendesin gibi hatırlatmaları unutmayın” gibi cümlelerle sakinleştirin. Çocuğunuzun gün bitiminde eve dönmeyeceği, orada kalacağına yönelik kaygısı olabilir. Eve döneceğini, hep beraber akşam yemeği yenileceğini, oynanacağını anlatın.”
Okul düzeniyle ilgili sınırlarda net bir yaklaşım izleyin, eve dönmek isterse kendi okul zamanlarınız ve iş düzeninizden örnekler vererek onun da bütün gün orda olması gerektiğini, akşam zili çalınca eve döneceğini anlatın. Hastalık gibi çok ekstrem durumlar dışında taviz vermeyin.
Babası ya da siz işe nasıl gidiyorsunuz o daha size sormadan örnekler verin.
Hayatına bir sistemin ve düzenin girdiğini mutlaka konuşuyor olun.
Gün bitiminde okulunun nasıl geçtiğini sorun ama sorgulamayın. Çünkü çocuğunuz yeni bir adaptasyon sürecinin içinde ve kendi dünyası için büyük bir değişim yaşıyor. Çok sorgulanmak onu tedirgin edecektir. Onun anlatmak istedikleri kadarını anlatmasına müsaade edin. Yaşıtı olan her çocuğun hemen hemen aynı hisleri yaşadığını, yalnız olmadığını söyleyin. Onunla gurur duyduğunuzu da hissettirin.
Bugün okulda ne yaptın? doğru soru cümlesi değildir.
Bugün okulda mutlu muydun? Seni üzen bir şey oldu mu?
Sınıfından bir şeyi çıkarmak istesen neyi çıkarırdın? gibi sorular daha sağlıklı ve yol göstericidir.
Adaptasyon süreci çok zorlu geçiyor, çocuğunuz sürekli ağlıyor, okulda ders ve oyun gruplarında aşırı hırçınlık gösteriyor ya da tam tersi aşırı çekingen kalıyor, alt ıslatma, dışkı kaçırma, tırnak yeme, yemek/uyku problemleri gibi sorunlar yaşıyorsa bir uzmandan destek almayı ihmal etmeyin.
Tüm bunların dışında çocuklar muazzam bir zekaya ve beceriye sahip.
Ailelerden tek isteğim.
Çocuklara bir şey vermenize gerek yok, yeter ki almayın.
Sevgilerimle
Seda Yapıcı
Çocuk Gelişimi ve Eğitmeni
