Merhabalar,
Son yıllarda popüler bir kavram haline gelen “2 Yaş Sendromu”nu birçok ebeveynden ve çocuk doktorlarından duymuşsunuzdur. Tanım olarak, küçük çocukların yaşadığı, genellikle öfke nöbetleri, meydan okuyan davranışlar ve birçok yoksunluk davranışı ile kendini gösteren normal bir gelişim evresidir. 2 Yaş Sendromu, çocuğunuz tam 2 yaşına geldiğinde gerçekleşmeyebilir. Genellikle 18 ila 30 aylıkken başlar ve yaşamın üçüncü yılına kadar sürebilir. Çocuğunuz 3 yaşına girdikten sonra da öfke nöbetleri kesinlikle olabilir, ancak o zamana kadar genellikle daha az sıklıkta olurlar. Eğer çocuğunuzda öfke nöbetleri görülmeye başladıysa, ağlama krizleriyle birlikte bir şeyleri tekmeleme, ısırma, fırlatma gibi davranışları sıkça sergiliyorsa 2 Yaş Sendromu yaşıyor demektir. Aynı zamanda her şeye karşıt gelme davranışları da başlar, örneğin karşıdan karşıya geçerken elinizi tutmak istemeyebilir veya kıyafetlerini kendi giymek isteyebilir. Ya da çok iyi yapabildiği şeylerde bile sizin yardımınızı isteme davranışları ortaya çıkabilir. Bunlarla birlikte şiddet eğilimi artmışsa, evdeki huzuru bozmaya yönelik davranışlar sergiliyorsa ve kontrol edilemiyorsa çocuk psikologlarından yardım alınmalıdır.
Her çocuk 2 yaş sendromu yaşar mı?
Hayır yaşamayabilir. 18 ay- 3 yaş arasındaki çocuklar bu dönemde sürekli fiziksel ve psikolojik gelişim evrelerinden geçtiğinden bu sendromla benzer tepkiler gösterecektir elbette. Ancak bu durum 2 yaş sendromu geçirdikleri anlamına gelmez. Çocuğun değişen davranışlarının, öfke nöbetlerinin veya ağlama krizlerinin nedenleri ebeveynin yoksunluğundan, ilgi ve sevgi kaybından ya da çocuğu hayal kırıklığına uğratabilecek başka bir sebepten kaynaklanabilir. Bu süreç ne kadar devam eder derseniz, 2 yaş sendromu bazen 3 yaşın ortalarına kadar görülebilir, çocuk 4 yaşına geldiğinde ise kendilerini ifade etmek, bakımverenlerin talimatlarına ve kurallarına uymak, bunları anlamak için yeterli dil ve motor becerisine sahip olacaktır. Bundan dolayı, yaşanan tüm öfke nöbetleri ya da ağlama krizleri 4 yaşa kadar azalacaktır.
Peki 2 Yaş Sendromu geçiren çocuklarınız için neler yapılabilir?
1) Düzenli yemek ve uyku programları tutun. İstenmeyen davranışların çocuğunuz yorgun veya açken ortaya çıkması daha olasıdır.
2) Onayladığınız davranışları övün ve vazgeçirmek istediklerinizi görmezden gelin. Buna ödül-ceza sistemi de diyebiliriz, tek fark çocuğun yaşı küçük olduğundan ceza yerine davranış görmezden gelinirse yani kızarak tepki gösterilmezse davranış tekrarlanma ihtimali düşüktür.
3) Asla ve asla susturmak/durdurmak için vurmayın ve bağırmaktan kaçının. Çocuk bu davranışları görerek öğreneceğinden şiddet eğiliminin artmasına neden olacaktır, içindeki öfkesi artar. Ona güzel davranarak güzel davranışlar geliştirmesine katkı sağlayın.
4) Çocuğunuz sızlanmaya veya yaramazlık yapmaya başladığında komik veya ilginç bir şeye dikkatini çekin. O an mümkün olduğunca başka bir şeye yönlendirin.
5) Kuralları basit tutun ve kısa açıklamalar yapın. Örneğin, çocuğunuza, bir arabanın ona zarar vermesini istemediğiniz için karşıdan karşıya geçerken elinizi tutması gerektiğini söyleyin.
6) Çocuğunuza iki şey arasında bir seçim sunarak kontrolü biraz olsun bırakın. Örneğin, “Bugün mavi kazağınızı mı yoksa sarı ceketinizi mi giymek isterdiniz?” diyebilirsiniz. Böylece özerkliğin kendisinde olduğunu hissedecek, sakinleşecektir.
7) Çocuğunuz yeni yürümeye başlamışsa ev ortamını onun için güvenli bir hale getirin. Bir yere girmelerini veya ellemesini istemiyorsanız, mümkünse o şeyleri gözden uzak tutun.
8) Teslim olmayın. Sınırlarınızı belirleyin ve tutarlı olun. Bu, siz şeker almayacağınız için çocuğunuzun markette tam bir öfke nöbeti geçirdiği anlamına geliyorsa, çocuğunuzu ortamdan uzaklaştırın ve ortalık sakinleşene kadar bekleyin. Dolu bir market arabasını rastgele bir koridorda bırakan ilk ebeveyn olmayacaksınız. Çocuğunuzun bu davranışından utanmayın, çünkü burada amacı tam da size bu hissi vererek istediğini elde etmektir. Her ağladığında isteği yerine getirilen çocuk bunu kafasına kodlayacak ve sonrasında bu davranışı tekrar edecektir.
9) Sakin olun. Çocuğunuz stresinizden beslenecektir. 10'a kadar sayın ya da derin bir nefes alın ya da sakin kalmanıza yardımcı olacak ne varsa onu uygulamayı deneyebilirsiniz.
Sevgiler.
Instagram; @uzm.psk.aylinkasko
Aylin Kaşko
Klinik Psikolog & Aile Danışmanı
