2 yaş dönemindeki çocukları anlamak için öncelikle bu dönem çocuklarının gelişimsel özelliklerinin anlaşılması önem arz ediyor.
Yaklaşık 18 aylıkken çocuklar benliklerinin farkına varmaya başlarlar. Bu bireyselleşme sürecinde kendi kontrollerinde olan alanları farketmeye ve yapabileceklerinin sınırlarını keşfetmeye başlarlar…
Şimdi bu dönem çocuklarını düşünelim…
- Yürümek ve kısmi olarak kendini ifade etmek bu yaştaki çocukların yapabildiği en temel becerilerden…
- Kendi kontrol alanlarını fark etmeye başladıkları, merak duygusunun yoğun şekilde olduğu bir keşfetme sürecinin başladığı bir dönemden bahsetmekteyiz…
- Çocuklar pek çok şeyi yapmak istiyor ama kontrol edemedikleri çok fazla şey var:
- Ne yemek istediği, ne giymek istediği, ne zaman uyuyacağı, ne izleyeceği, neyi karıştıracağı, parka ne zaman gideceği vb gibi…
Bu dönemdeki çocuklar yeni bir durum keşfederler:
- ‘Hayır!’ diyebildiklerini farkeden çocuklar bunu sıklıkla denemek, yapabildiklerini görmek isterler…
- Kafaları karışıktır, bir şeyler yapmayı, denemeyi isterler
- Potansiyelini keşfederler
- Nerede duracaklarını ne kadar ileri gidebileceğini tecrübe etmeye çalışırlar…
Peki neye ihtiyaçları vardır?
- Öncelikle ‘hayır’lar; özellikle anne-babalar için hayatı zorlaştırabiliyor… İletişim kurarken evet/hayır cevabının alındığı iletişim dillerinden kaçınmakta fayda var… İşte tam bu noktada seçenek sunmak, direktif cümlelerden kaçınmak durumla baş etmeyi kolaylaştırmaktadır
- Örneğin -‘Hadi ayakkabılarını giy!’demek yerine ‘Önce ayakkabını mı giymek istersin yoksa montu mu giymek istersin?’ vb gibi…
- İnatlaşmaktan kaçınmak, hem anne-babalar hem de çocuklar için kolaylaştırıcı olacak ve olası krizleri önleyecektir. Olası kriz durumlarında çocuğunuzu anladığınızı, dinlediğinizi göstermek, sabırlı ve istikrarlı olmak oldukça önem arz ediyor…
- Olası olumsuz durumlarda ne yapmaması gerektiği konusunda değil, ne yapması gerektiği konusuna vurgu yapmak bu yaş dönemi çocukları için daha açıklayıcı olacak ve sınırlarını öğrenmesini kolaylaşıracaktır…
- Örneğin: ‘Arkadaşını itemezsin, oyuncaklarını itebilirsin’ vb gibi
- Sağlıklı ve sürdürülebilir sınırlar koymak, bunlara istikrarlı şekilde uymak gerekmektedir… Bunun için bireyselleşmesine izin vererek durması gerektiği noktalarda çocuğa rehberlik etmek gerekmektedir.
- Özetle bu dönemde çocukların neye ihtiyacının olduğunu gözlemlemek, ihtiyaçlarını anlamaya çalışmak oldukça önemlidir.
- Büyümekte zorlandığı bu dönemde hissettiği duygularla baş etmesinde ihtiyaç duyduğu rehberliği çocuğa sunmak, bu dönemde desteğinizi hissettirmek süreci kolaylaştıracaktır…
Emine Kaya Bican
Uzman Psikolog
