Siz değerli okuyucularıma bu makalemde, sizlerden en çok gelen anne ve babanın ortak olan ve olmayan kardeşler ile arasındaki miras haklarının ne şekilde olacağına ilişkin sorularınıza örnekler vermek suretiyle izah etmeye çalışacağım.
Önceki yazılarımda da açıkladığım gibi, mirasçılık belgesi bir diğer adı ile veraset ilamı ölen kişinin mirasçıları tarafından, miras paylarının ve mirasçı olduklarının tespiti için Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açmak suretiyle alınan belgedir. Son dönemde Noterler veraset ilamı düzenleme yetkisine sahip olmuşlardır.
Mirasçılık belgesinde mirasçıların konumlarına göre miras payları değişiklik göstermektedir.
Örnek vermek gerekir ise; Ahmet dul ve çocuksuz olarak vefat etmiştir. Annesi Ceylan ile babası Burak, Ahmet’ten önce vefat etmiştir. Ceyhan ve Burak’ın müşterek çocukları Ferhat ve Deniz ile Burak’ın ilk eşinden dünyaya gelen Zeynep, Ceyhan’ın ilk eşinden dünyaya gelen Şevval bulunmaktadır. Bu durumda müşterek çocuklar hem anne hem da babadan, diğerleri ise ya anne ya da babadan halefiyet yolu ile mirasçı olmaktadırlar.
Şöyle ki; ölen kişinin terekesi 90.000TL olduğunu kabul edersek, bunun 45.000TL’si annenin 45.000TL’si babanın varsayılan paylarıdır. Baba vefat ettiğinde geriye mirası çocukları Ferhat, Deniz ve Zeynep’e geçeceğinden her birinin miras payı 15.000 er TL’dir. Anne vefat ettiğinde geriye mirası çocukları Ferhat, Deniz ve Şevval’e geçeceğinden her birinin miras payı 15.000 er TL’dir. Hesapları topladığımızda, Ferhat 15.000 TL babasından, 15.000 TL annesinden miras payı alarak toplamda 30.000 TL mirasa sahip olacaktır. Deniz’de aynı şekilde 30.000 TL mirasa sahip olacaktır. Zeynep ise 15.000 TL babasından miras alacaktır. Şevval’de 15.000 TL annesinden miras alacaktır. Böylede ortak asıldan gelen kardeşlerin her biri 30.000 TL miras payı alırken, tek yönden akraba olan anne bir ya da baba bir olan kardeşler ise 15.000 er ’TL alacaklardır.
Örneğimizde, mirasçılık belgesinde miras bırakan Ahmet’in mirası 12 pay olarak kabul edilerek, bunun 4 payı ortak asıldan gelen kardeşi Deniz ile yine 4 payı ortak asıldan gelen diğer kardeşi Ferhat’a, 2 payın tek yönden gelen kardeşi Zeynep ile 2 payın kardeşi Şevval’e aidiyetine şeklinde paylaştırılarak belirtilecektir.
Ortak asıldan gelen kardeşler ile anne ve baba bir kardeş, tek yönden gelen kardeşler yalnız baba bir veya yalnız anne bir kardeş, miras payı eşit olamaz.
Anne Bir Baba Ayrı Alt Soyun Miras Hakkı
Örnek vermek gerekir ise; Ahmet vefat etmiş, annesi Berrin daha önce vefat ettiğinden ilk eşinden olan oğlu Feyyaz kalmıştır. Baba da daha önce vefat etmiştir ama çocuğu yoktur. Bu durumda, mirasın tamamı Ahmet’in anne bir baba ayrı olan eşi Feyyaz’a kalmaktadır. Türk Medeni Kanunu m.496 uyarınca; “Altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır. Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.” hükmü gözetilerek Ahmet’in mirasının tümü anne bir baba ayrı olan Feyyaz’a kalacaktır.
Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı ibaresinden anlaşılması gereken husus, ölen kişinin üst soyu değil alt soyudur. Örneğin, anne ve baba sağ ise kardeşler, anne sağ iken hala ve çocukları, kardeş hayatta iken hala ve çocukları, baba sağ iken dayı ve teyze, anne sağ iken amca mirasçı olamaz.
Gizem Gonce
Avukat
