Siz değerli okuyucularımıza bu yazımızda ad ve soyad değişikliklerinin hangi hallerde e-devlet sistemi üzerinden yapılması gerektiği hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun2017 yılında yapılan düzenlemesi uyarınca, Soyadı Kanunu’nun 3. Maddesine aykırı yazılan, yazım ve imla hatası kullanılmasından kaynaklı anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları il ve ilçe idare kurulunun vereceği kararlarla bir defaya mahsus olmak üzere mahkeme kararı olmaksızın değiştirilmesine ilişkin düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemeye göre, ad ve soyadlarında harf eksikliği veya yanlışlığı olan kişiler, noktalama işareti eksikliği bulunanlar ve bitişik yazılması gerekirken ayrı yazılanlar, aynı şekilde ayrıyken bitişik yazılanlar ad ve soyadlarını değiştirmek için yerleşim yerlerinin bulunduğu Nüfus Müdürlüğü’ne durumu özetleyen başvuru dilekçesi ile müracaat edebilirler.
Örneğin, ismi Mehmet iken Memet şeklinde nüfusa yazılanlar, Yasemin iken nüfusa Yasmin şeklinde yazılanlar, Âdem iken nüfusa Adem şeklinde yazılanlar, Ülkü iken nüfusa Ulku yazılanlar, Ayşegül iken nüfusa Ayşe Gül şeklinde yazılanlar, Müzeyyen iken nüfusa Müzüyen şeklinde yazılanlar bu değişiklik için e devlet sistemi üzerinden değişiklik yapılması için başvuruda bulunabilirler. Soyadı Coşkun iken nüfusa Çoşkun şeklinde yazılanlar, Oğuz iken nüfusa Uğuz şeklinde yazılanlar da soyadı değişikliği için başvurabilecek kişilere örnek olarak gösterilebilinir. 2019 yılında Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa eklenen geçici maddeyle beraber bu süre 3 yıl daha uzatılmıştır. Ayrıca ilgili madde metnine “genel ahlaka uygun olmayan ve toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen adların ve soyadlarının da mahkeme kararı olmaksızın değiştirilebileceğine” dair hüküm eklenmiştir. Yeni eklenen hükümle beraber genellikle soyadlarının değişilikliği sık karşılaşılan durumdur.
Sizlere örnek olması açısından “genel ahlaka uygun olmayan ve toplum tarafından gülünç bulunan” ve Yargıtay kararları ile değiştirilmiş birkaç soyadına örnek olarak, top, yalak, boynuz, koyun, deli gösterilebilinir. Uygulamaya göre işbu hüküm 6 Aralık 2022 tarihine kadar geçerli kabul edilmektedir. Fakat İçişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, sürenin tekrar uzatılmasına ihtiyaç duyulması halinde yeniden bir kanun değişikliğine gidilmeden Cumhurbaşkanı makamınca süre uzatılabileceği de mümkündür. İçişleri Bakanlığı’nın kısa zaman önce yaptığı açıklama uyarınca ad ve soyadı değişikliği başvuruları yukarıda saydığımız koşulları taşıdığı takdirde Nüfus Müdürlükleri yerine artık e-Devlet sistemi üzerinden vatandaşların e devlet şifrelerinin girilmesi suretiyle yapılabilecektir. Yeni yapılan bu düzenlemeye göre başvuruları hızlıca e devlet sistemi üzerinden gerçekleştirilmesi büyük kolaylık ve yargılama gerekmeksizin sonuç alınabileceğini ortaya koymaktadır. Avukat Gizem GONCE & Stajyer Avukat İlayda KORUDAĞ
Gizem Gonce
Avukat
