Menopozun cinsel hayata etkisi nedir?
Menopoz, kadınların yumurtalama fonksiyonlarının durması ile adet kanamalarının kesilmesine neden olan doğurganlığın tamamen sonlandığı fizyolojik değişim sürecidir. Kadınların anatomik yapısı itibari ile ergenlik döneminden sonra başlayan yumurtalama döngüsü, menopoz dönemine kadar sistematik bir şekilde devam etmektedir. Bu sistemsel hareketler vücudun diğer sistemlerinde de etkili olan östrojen hormonunun desteği ile gerçekleşmektedir. Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen, yumurtalardan salgılanmaktadır. Beyinde yer alan hipofiz bezinin ve yumurtalıkların dengeli ilişkisi vücudun doğurganlık sistemindeki diğer hormonların işleyişini tetiklemektedir. Kısacası yumurtlamanın durması ile östrojen seviyesi azalarak, vücudun sistematik döngüsünde bazı aksamalara ve şikayetlere yol açmaktadır. Özellikle cinsel ilişkinin verimliliğini sağlayan vajen bölgesindeki bezlerin salgıladığı sıvının azalması sonucunda vajinal kuruluk ve hormon seviyelerinin düşmesine bağlı olarak libido kayıpları, menopoz döneminde kadınların cinsel hayatını etkilemektedir.
Menopoz döneminde ortaya çıkan cinsel sorunların nedenleri nelerdir?
Menopoz kadınların fiziksel ve psikolojik olarak köklü değişimleri yaşadığı bir evredir. Vücudun kontrol mekanizmasını sağlayan hormonları azalmasına bağlı olarak bir takım değişiklikler görülmektedir. Menopoz döneminde ortaya çıkan cinsel sorunlarda bu değişime paralel olarak, yumurta rezevlerinin azalmasına ve gerekli hormonların salgılanmaması sonucunda meydana gelmektedir.
Menopoz döneminde hangi hormonlar etkilenmektedir?
Başta östrojen hormonu olmak üzere, testosteron ve progesteron hormonu gibi uyarıcı görevini üstlenen LH hormonu seviyeleri azalarak, kadınların üreme sistemi etkilenmektedir. Cinsel sorunların başlıca nedenleri bu hormon seviyeleri ile alakalı olarak cinsellik için uygun şartlarının yerine getirilememesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
Menopoz döneminde kadınların genital organında meydana gelen değişimler nelerdir?
Hormon seviyelerinin azalmasına bağlı olarak genital organın fiziksel ve yapısal fonksiyonelliğinde değişimler meydana gelmektedir:
- Vajinanın dış kısmını oluşturan vulvadaki dudaklarda ve klitoriste küçülme
- Genital bölgedeki kıllarda azalma
- Vajinanın giriş bölgesinde daralma
- Vajinanın elastik kabiliyetinde azalma
- Endometrium tabakasında incelme
- Vajinanın nemli ve kaygan yapısında azalma
- Vajinada renk değişimi
- Rahimde küçülme
- Yumurtalıklarda küçülme
Menopoz döneminde kadınlarda görülen fiziksel değişimler nelerdir?
Menopoz döneminde cilt dokusunun elastik yapısının özelliği yitirmesi sonucunda cilt kusurları ile birlikte kırışıklarda artış, kilo alımı, vücudun esnekliğini yitirmesi gibi vücudun yaşadığı fiziksel değişimler, özgüven eksikliğine ve cinsel çekiciliğinin artık olmadığını düşünmesine yol açarak, kadınların cinsellikten soğumasına neden olmaktadır. Oysaki menopoz cinselliğin bittiği dönemi değil, gebelik riski olmadan daha rahat bir şekilde cinsel ilişkinin yaşanacağı dönemi ifade etmektedir.
Menopoz döneminde en sık karşılaşılan cinsel sorunlar nelerdir?
- Vajinal kuruluk
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Cinsel isteğin azalması
- Orgazm sorunları
- Genital bölgenin duyarlılığında azalma
Menopoz döneminde orgazm
Yaşanan değişikliklerin ve psikolojik etkenlerin sonucunda menopoz döneminde düşünülenin aksine, kadınların orgazm kapasitesinde azalma söz konusu değildir. Ancak bahsedildiği üzere menopoz döneminde yaşanan değişimlerin kadınların cinsel hayatını etkilemesi sonucunda, orgazm süreleri uzayabilmektedir. Bu farklılık orgazm güçlüğü olarak adlandırılır. Fakat hormonların etkisiyle yaşanan vajinal kuruluk, menopoz tedavisi ile çözümlenebilmektedir.
Düzensiz adet ile gebelik riski menopozda cinsel hayatı etkileyebilir
Adet düzensizliği nedeni ile hamile kalma korkusu yaşayan kadınlarda cinsel ilişkiden uzaklaşma ve soğuma görülebilir. Ancak bu konuda doktora başvurarak, uygun doğum kontrol yöntemleri ile ortaya çıkan bu sorun önlenebilmektedir.
Menopoz cinsel hayatın bittiği anlamına mı gelir?
Menopoz döneminde yaşanan fiziksel ve psikolojik değişimler hormonların etkisi ile yaşanmaktadır. Bu nedenle yaşanan değişimler cinsel ilişkinin azalacağına ya da biteceğini yönünde bir düşünce yaratsa da, aslında cinsel problemler psikolojik kökenli ortaya çıkmaktadır. Menopoz cinselliğin bittiği bir süreç değildir. Yalnızca kadınların doğurganlık yetisinin sonlandığı ve bu nedenle ortaya çıkan değişimlerle kişinin etkilenmesi sonucu problemler yaşanmaktadır. Menopoz tedavileri ile cinsel işlev bozuklukları giderilebilir.
Menopoz döneminde ortaya çıkan cinsel sorunlar tedavi edilebilir mi? Tedavi yöntemleri nelerdir?
Menopoz döneminde ortaya çıkan diğer şikayetlerde olduğu gibi yaşanan cinsel sorunlarda da, doktora başvurulması önerilmektedir. Bu dönemlerde yaşanan cinsel problemlerin giderilmesi açısından uygulanan birçok tedavi yöntemi vardır. Öncellikle kişiye psikolojik destek kapsamında fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme ve düzenli uyku programları dahil edilmektedir. Bu program sayesinde kadınlar zihinsel ve fiziksel olarak rahatlama sağlarken, sağlıklı metabolizma hareketleri ile ruh halini ve cinsel hayatını yenileyebilir. Ayıca cinsel sorunların ortaya çıkmasına neden olan, hormon eksikliği de, hormon tedavileri ile karşılanmaktadır. Vajinal kuruluk ve libido kaybı şikayetleri lokal fitil, krem ve jeller ile hafifletilebilmektedir. Vajina duvarının güçlenmesi adına, önerilen egzersizler cinsel ilişki esnasında ortaya çıkan ağrı sorunun azalmasına yardımcı olur.
Jin.Op.Dr. Serdar Koç
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı
